میان سروده و سنگ: خوانشی از دو دفتر نخست مینا اسدی

ترزین‌اشتات خانه‌ای برای یهودیان بود، که نازی‌ها به آنها «اهدا کرده بودند»، روشی از سوی نازی‌ها تا بتوانند عموم جهانیان را در مورد نسل‌کشی و کشتار یهودیان بفریبند. ترزین‌اشتات نوعی توهم بود: کبکبه و دبدبه‌ی شهری بافرهنگ، علتِ وجودی آن را که بی‌رحمی و کشتار بود پنهان می‌کرد.

اهمیت انقلاب فرانسه برای امروز ما صرفاً کوشش‌های رادیکال آن برای وسعت بخشیدن به معانی آزادی و برابری نیست. جنبشی که در سال ۱۷۸۹ آغاز شد همچنین نشان داد که چه خطراتی در تلاش برای بازسازی یک‌شبه‌ی کل جامعه نهفته است.

«می‌توان بهشت را جهنم جلوه داد و برعکس؛ و می‌توان فلاکت‌بارترین شکل زندگی را بهشت جلوه داد.» این نقل قول از هیتلر در کتاب نبرد من ممکن است برای انسانِ امروز کلیشه به نظر برسد زیرا انتظار می‌رود که رشد فکری، گردش آزاد اطلاعات و در مجموع فرایند افزایش آگاهی، آسیب‌پذیریِ او را در برابر چنین تلاش‌هایی کاهش داده باشد. آیا به‌راستی چنین شده است؟

«گذر عاشقانه‌ی عمر» نوشته‌ی خدیجه‌ مقدم، فعال حقوق زنان و محیط‌زیست، بیش از هر چیز مروری بر حرکت‌ها و جنبش‌های اجتماعی‌ای است که در چهل سال اخیر، مبانی جامعه‌ی مدنی ایران را بنا نهاده‌اند.

گفتگوی عمومی فرانسویان درباره‌ی اسلام اخیراً موجی از مناقشات را در سطح بین‌المللی به راه انداخته است. اغلب فرانسویان نمی‌دانند تاریخ ارتباط آنها با اسلام چقدر طولانی است و اغلب آن را به چند دهه‌ی اخیر محدود می‌دانند که طی آن اسلام در فرانسه به دین دوم تبدیل شد و از پروتستانتیسم و دین یهود پیشی گرفت. 

این مقاله به این وجه از اندیشه‌ی طباطبایی می‌پردازد و در آن استدلال می‌شود که او اندیشمندی «ملی» گراست، اما نوعی از ملی‌گرایی فلسفی که مبتنی بر خوانش خاصی از تاریخ فرهنگی و سیاسی ایران، آن هم متأثر از هگل، فیلسوف تاریخ‌گرای آلمانی، است. در این نوشتار با استناد به آثار طباطبایی نشان داده‌ام که آنچه او «تداوم ایران‌زمین از نظر تاریخی و تاریخ اندیشه» 

کسی در این شکی ندارد که خواندن کتاب‌های بیشتر برای شما سودمند خواهد بود. آن‌هایی که به ویژه ادبیات داستانی می‌خوانند معمولاً به این دلیل که زندگی‌ شخصیت‌های پیچیده‌ای را تجربه می‌کنند، بهتر می‌توانند احساسات دیگران را درک کنند و حساسیت اخلاقی بیشتری دارند. مطالعه‌ی ادبیات غیرداستانی دانش شما و وسعت نظرتان را افزایش می‌دهد.

انسان موجودی داستان‌گو است: روایت‌ها را سر هم می‌کنیم تا جهان‌مان را بنا سازیم. فرقی هم نمی‌کند که روی دیواره‌ی غارهای لاسکو باشد یا صفحه‌ی طلایی ذخیره‌شده در فضاپیمای وویِجر؛ انسان تمایل دارد که خود و آنچه را که برایش ارزشمند است از طریق کلمات، کنش‌ها و حتی سکوت با دیگران در میان گذارد.

هانا آرنت از خلوت خود لذت می‌‌برد اما در عین حال باور داشت که تنهایی می‌تواند انسان‌‌ها را مستعد پذیرش استبداد کند.

پس از گذشت بیش از پنجاه سال از مبارزات فمینیستی برای آزاد کردن زنان از خانه،‌ چه بر سر پیوند میان زنان، خانه و خانه‌داری آمد؟ حالا که زنان به‌مراتب بیش از دهه‌های پیشین وارد بازار کار شده‌اند،‌ آیا دولت‌ها و جوامع فکری به‌ حال تقسیم وظایف خانگی کرده‌اند؟ در روزگاری که به‌رسمیت شناخته شدن زنان مشروط به فعالیت اقتصادی‌شان شده‌ است،‌ موقعیت زنان خانه‌دار چگونه‌ است؟

سال ۲۰۲۰ گرچه سالی استثنائی با دشواری‌های فراوان برای بشر بود، با این حال ۱۲ ماه گذشته دستاوردها و پیروزی‌های چشمگیری در زمینه‌ی محیط زیست، فرهنگ، حقوق بشر و حتی حوزه‌ی سلامت هم در بر داشت. در ادامه به ۲۰ نمونه از این پیشرفت‌ها اشاره می‌شود.

کتاب آثار مفقود شامل ۷۴ داستان از کافکا است که دو قطعه‌ آن از پیش هرگز به انگلیسی منتشر نشده است. مایکل هافمَن، شاعر و مترجم، در این مجموعه هر چند بر میراث سردرگمی‌هایی کافکایی می‌افزاید اما با آشنایی‌زدایی از کافکایی که تصور می‌کنیم می‌شناسیم، روشنگری نیز می‌کند.

اذیت و آزار جنسی نه به دست «بیماران و مجرمان» بلکه به دست مردان و پسرانی رخ می‌دهد که همسر، برادر، پدر و فرزند، دوست و هم‌کلاسیِ خود ما هستند. آدم‌هایی که چه بسا موفق و محبوب‌اند، دوستان خوبی‌اند و زندگی معمولی‌ای مثل بقیه دارند.

انضباط شخصی، بافرهنگ بودن و عقلانیت: این آموزه‌های رواقی ممکن است به ما اجازه دهند که در جهان آنگونه که هست راحت‌تر زندگی کنیم. اما سیاست همان‌قدر که درباره‌ی توافق است، درباره‌ی تضاد نیز هست و دست‌کم تا حدی متأثر از عصبانیت‌های مردم است.