جغرافیا علیه تاریخ

نوروز و فرا رسیدن بهار نه فقط در ایران بلکه در بسیاری از دیگر کشورهای خاورمیانه جشن گرفته می‌شود. این جشن فراگیر، اگر از بند تعصبات ملی و تنگ‌نظری‌های قومی رها شود، می‌تواند به وسیله‌ای برای پیوند دادن اقوام و ملل مختلف در این منطقه تبدیل شود.

با وجود همه‌ی پیشرفت‌ها در دهه‌های اخیر، «نابرابری» هنوز جلوه‌های گوناگونی در دنیای ما دارد، از نابرابری‌های اقتصادی و اجتماعی و سیاسی گرفته تا نابرابری‌های نژادی و جسمی و جنسی. گروهی از هنرمندان، از ملیت‌های مختلف، با ارایه تصویرهایی این جلوه‌های گوناگون را به نمایش می‌گذارند.

انسان‌ها، هرقدر هم که باسواد و اهل کسب دانش باشند، قادر به قضاوت درباره‌ی درستی یا نادرستی انبوهی از موضوعات نیستند. دلیل این ناتوانی نقص دانش هر فرد است، چون شناخت و دانش امری جمعی است و ما انسان‌ها باید، برای تشخیص درستی و نادرستی موضوعات، به دانش اشتراکی نوع بشر اتکا کنیم.

گل‌ها و عطرها نقش برجسته‌ای در فرهنگ، ادبیات، و موسیقی در خاورمیانه دارند. این نشانه‌های بویایی، هم ویژگی‌های کشورهای مختلف منطقه را نشان می‌دهند و هم به یک زبان مشترک برای بیان احساسات خاورمیانه‌ای‌ها مبدل شده‌اند. شاعران و ترانه‌سرایان در خاورمیانه آثار جذابی در این باره خلق کرده‌اند.

خانه‌تکانیِ سال نو دنیای کوچک‌مان را تازه می‌کرد. از شر خرده‌ریزهای کهنه‌ی دل‌آزار و خنرز پنزرهای بیهوده، جعبه‌های نالازم جاگیری که مدام بلای جان‌مان بودند، و لباس‌هایی که دیگر به قد و قواره‌مان نمی‌آمدند رها می‌شدیم.

کیلومترها دورتر از سرزمین مادری، در دنیایی متفاوت و  کنار کودکی که خردسالی‌اش را در فضای دیگری تجربه می‌کند، بهار طبیعت و عید نوروز چگونه به شکوفه می‌نشیند؟ بهار از نگاه  کودکی ایرانی‌تبار در غربت و مادری که چندیست مهاجر دیاری دیگر شده، چگونه در هم می‌آمیزد؟

جامعه‌شناسِ تیزبین با تأمل بر سال نو میلادی، توجه ما را به وضعیت کنونی بشر جلب می‌کند. همان طور که مرز میان سالِ پایان‌یافته و سالِ پیش‌رو، تأمل بر گذشته و تصمیم‌گیری برای آینده است، وضعیت بشر نیز اکنون "مرزی" است: حال زمان اخذ تصمیم‌های دشوار و پایبندی فداکارانه به آنها است.

شب یلدا بود، سوپری زندان بعد از چند ماه میوه آورده بود و آنهایی که از چهار ساعت پیش صف بسته بودند دل دل می‌کردند که هندوانه هم آورده باشد...

نوروز نه تنها عید صیام و آغاز سال نو بهائی بلکه نماد تجدید حیاتِ معنوی و یگانگی نوع بشر است که بهائیان سراسر جهان، هم‌زمان آن را جشن می‌گیرند.

با وجود پیشرفت‌های اقتصادی، بخش زیادی از مردم دنیا گرفتار فقر اند، و برنامه‌های متنوع برای فقرزدایی به نتیجه نرسیده‌اند. تعیین «درآمد پایه» برای تمام مردم می‌تواند ایده‌ای برای پایان دادن به فقر باشد، راه حلی که در حال حاضر یک رؤیاپردازی آرمان‌شهری است، اما می‌تواند در آینده عملی شود.

آیا می‌توان ارائه‌ی اطلاعات غلط، تحریف‌های حساب شده، و در بهترین حالت اشتباهات فاحش، را «لغزش کلامی» ‌خواند؟ تفاوت عمده‌ی زبان ملی‌گرایی و زبان جهان‌وطنی چیست؟ آیا کسی که خود را شهروند جهان می‌داند شهروند «ناکجا» است؟

«هوش» از دیرباز به عنوان یک امتیاز اختصاصی برای نوع بشر مورد تمجید قرار گرفته، و وسیله‌ای برای سلطه‌یابی بعضی از انسان‌ها بر انسان‌های دیگر بوده است. اکنون، با پیشرفت «هوش مصنوعی»، بسیاری از انسان‌ها نگرانِ منزلت انحصاریِ خود شده‌اند. این نگرانی تا چه اندازه موجه و جدی است؟

پریروز که صدام کردن دفتر زندان و ابلاغیه‌ی اجرای حکم را دادن دستم، هنوز باورم نمی‌شد که ماجرا جدی شده باشه. تا همین عصری که گفتن باید بری انفرادی‌های پایین، فکر می‌کردم این بار هم عقب می‌افته. مثل اون سه دفعه قبل ...

چرا شاعران فارسی زبان می‌توانستند تعابیر همجنس‌گرایانه و دگرجنس‌گرایانه را در آثار خود بگنجانند؟ از ترجمان بصری جنسیت در دیوان‌های مصور چه می‌دانیم؟ آیا نگارگران دیوان‌های مصور به متن اشعار وفادار بوده‌اند؟

وضعیت زنان ایران پس از انقلاب ۵۷ تغییرات عظیمی کرد، و اکثریت آنان با محدودیت‌های بسیاری در عرصه‌های مختلف اجتماعی، آموزشی، شغلی و ... مواجه شدند. خود زنان، با توجه مواجهه‌ی مستقیم‌شان با این محدودیت‌ها، درباره‌ی وضع حقوق و آزادی‌های اجتماعی بعد از انقلاب اسلامی چه فکر می‌کنند؟

​ساختار قدرت جنسیتی در خانواده‌های ایران تا چه اندازه مبتنی بر توازن جنسیتی است و زنان چه‌قدر قدرت تصمیم‌گیری برای زندگی‌ شخصی‌ خودشان را دارند؟ آن‌چه در پی می‌آید روایت چهار زن ایرانی از تغییرات ساختار قدرت در خانواده‌شان در دوره‌های مختلف زندگی و راهکارهای آن‌ها برای رسیدن به توازن جنسیتی در قدرت است.

اقلیت‌های جنسی هنوز با تبعیض‌ها و محرومیت‌های مختلفی در سراسر دنیا مواجه اند. دو فیلم‌ساز، در سفر پژوهشی‌شان به  گوشه و کنار دنیا، به ثبت تصاویر مستندی از مشخصات و مشکلات زندگی این اقلیت‌ها پرداخته‌اند. اکنون، آن تصاویر به همراه شرح زندگی این افراد به نمایش گذاشته شده است.

با ظهور فن‌آوری‌های جدید ارتباطی و تکثیر رسانه‌ها و منابع اطلاع‌رسانی، در حال حاضر با حجم عظیمی از اطلاعات مواجه ایم، انبوه اطلاعات متناقضی که همه خود را به عنوان «حقیقت» مطرح می‌کنند. این وضعیت چه عواقبی دارد؟ و با چه تمهیداتی می‌توان با آن مقابله کرد؟