نسرین ستوده در پافشاری بر قانونمندی و عدالت‌خواهی و احترام به موازین جهانی حقوق بشر چندان خردمندانه و پرشور حرکت می‌کند، که تکثیر می‌شود. او و امثال او به دیگرانی که نسبت به ستمگری‌های «قوه‌‌‌ی قضائیه‌‌‌ی غیر مستقل» به دیده‌‌‌ی انتقاد می‌نگرند، اعتماد به نفس می‌بخشد. در جوامع بشری اعتماد به نفس است که سرانجام تغییر را شدنی می‌کند.

یک سرِ قوانین در جهان اسلام به تونس می‌رسد که مهد «قوانین لیبرال» است و سرِ دیگر به عربستان سعودی که «سخت‌گیرانه‌ترین قرائت مذهبی» را دارد. فلسطین به عربستان نزدیک‌تر است. اما یک زن در فلسطین تمام قواعد بازی را بهم زد و قاضی دادگاه شرع شد.

مهناز پراکند، وکیل دادگستری و فعال حقوق بشر، که وکالت شمار زیادی از زندانیان سیاسی، عقیدتی و اقلیت‌های دینی و نیز تعدادی از همکاران خود از جمله شیرین عبادی و نسرین ستوده را بر عهده داشته است، در این مقاله به بررسی ملاحظاتی قانونی در مورد روند دستگیری و رسیدگی به پرونده‌ی نسرین ستوده می‌پردازد.

نسرین ستوده، به پدر مضطرب من گفته بود که «سرش را بالا بگیرد و به دخترش افتخار کند.» گفته بود لحظه‌ای هم از یاد نبرد که من مطلقاً هیچ جرمی مرتکب نشدم و بداند که سکوت آن‌ها، حاصلی جز ضرر برای من ندارد. پدرم بعدها گفت که آن چند جمله‌ی نسرین ستوده با آن صدای آرام و دلنشینش «مثل آب روی آتش بود».

حقیقت، همواره یکی از پرمناقشه‌ترین موضوعات در هر مناقشه‌ی بشری بوده است. بر سر اینکه حقیقتِ یک نزاع چه بوده، چه بسا نزاع‌های بسیار دیگری رخ داده است. نوع بشر نشان داده است که ظرفیت حیرت‌انگیزی در ایجاد حقیقت براساس روایت‌های متفاوت، موازی یا حتی متضاد درباره‌ی یک واقعه دارد.

مطالعه‌ی خشونت علیه زنان در دهه‌ی ۱۹۶۰ با پیشگامی من و همکارانم شروع شد. تحقیقات من در مورد زنانی بود که در آمریکای شمالی و اروپا زندگی می‌کردند و از نظر روانی در حال درمان بوده و بستری شده بودند؛ آن‌ها قربانیان تجاوز، آزار جنسی، زنای با محارم، خشونت‌های مستمر شریک زندگی، هرزه‌نگاری، و روسپیگری بودند.

وقتی در برخی کشورهای غیردموکراتیک، مقامات رسمی یا پیشین یک کشور تهدید به افشاگری درباره‌ی رفتارهای خلاف قانون و فساد در نهادهای دولتی می‌کنند، هدف این نوع تهدیدها اغلب دستیابی به منافع شخصی و حزبی، یا دست کم تضعیف موقعیت سیاسی رقیب است. نمونه‌های این پدیده را به سادگی می‌شود با جست‌وجو در اینترنت پیدا کرد: بسیاری از آن‌ها به ایران و افغانستان مربوط می‌شود.

دست‌یابی زنان به «حق رأی» در دوره‌ی شاه، از بسیاری جهات، محصول دهه‌ها تلاش جنبش زنان ایران بود. برخوردار شدن زنان از حق رأی راه را برای تصویب قوانین دیگری به نفع زنان نیز باز کرد. با انقلاب اسلامی، قوانینی که در پی حق رأی زنان برقرار شده بود از بین رفت، اما زنان از اصل حق رأی محروم نشدند: «حق رأی»، در کنار «حق آموزش»، از ماندگارترین دستاوردهای جنبش زنان ایران بود.