عشق در متنهای مصور فارسی
ثاقب بابوری
چرا شاعران فارسی زبان میتوانستند تعابیر همجنسگرایانه و دگرجنسگرایانه را در آثار خود بگنجانند؟ از ترجمان بصری جنسیت در دیوانهای مصور چه میدانیم؟ آیا نگارگران دیوانهای مصور به متن اشعار وفادار بودهاند؟
چرا شاعران فارسی زبان میتوانستند تعابیر همجنسگرایانه و دگرجنسگرایانه را در آثار خود بگنجانند؟ از ترجمان بصری جنسیت در دیوانهای مصور چه میدانیم؟ آیا نگارگران دیوانهای مصور به متن اشعار وفادار بودهاند؟
جنگهای خاورمیانه و کشتارها در سوریه و ترکیه زخمهای عمیقی در جسم و جان اهالی این منطقه ایجاد کرده است. دو شاعر برجستهی زن، یکی از کردهای ترکیه و دیگری از عربهای سوریه، بیزاری خود از این ستمها و خونریزیها را در اشعار درخشان خود بازتاب میدهند.
ادبیات و فرهنگ یک ملت همواره از ادبیات و فرهنگ ملتهای دیگر الهام میگیرد. تلاش برای دور نگه داشتن آنها از این تأثیرپذیریها کار بیفایده و حتی خطرناکی است. یک شاعر و مترجم اهل مجارستان که در بریتانیا زندگی میکند، با این استدلال، ملیگرایی افراطی را مورد انتقاد قرار میدهد.
غروبها وقتی هواخوری بسته میشد، مینشستیم روی پلههای جلوی در بند و دوتایی نقشههای دور و دراز میکشیدیم. تا دوم راهنمایی مدرسه رفته بود و دلش میخواست درس بخواند، کار پیدا کند و پسر ششسالهی خودش و خواهرزادهی پنج ساله و خواهر و برادر دوقلوی ۱۱ سالهاش را زیر بال و پرش بگیرد. پدر و مادرش به خاطر مواد مخدر زندان بودند، شوهر خواهرش به خاطر مواد اعدام شده بود و خواهرش هم بعد از آن خودش را کشته بود...
مادر مریض است. مادر غم دارد، غم دوری. یک سال و دوسال نیست. غمِ ده ساله است. نه این که وقتی زندان بودی، غم نداشت. خودش میگوید آن وقتها اقلاً میدانستم که بچهام را ماهی یک بار میبینم. حالا چه؟ تو آن سر دنیا، و من ماندهام اینجا.
یکی از نسخههای خطی موجود در «کتابخانهی بریتانیا» کتاب مصوری است که «افسانهی شگفتانگیز سلیمان و سیمرغ» را روایت میکند. نسخهی خطی دیگری موسوم به «قصهی قضا و قدر» نیز به شرح همین داستان اختصاص دارد. هردو کتاب به زبان فارسی نوشته شدهاند. ماجرای سلیمان و سیمرغ چیست؟
استانبول سالها به عنوان یک شهر نمونه و نماد ارزشهای دموکراسی، به ویژه همزیستی و رواداری، معرفی شده است. با این حال، تحولات سالهای اخیر در ترکیه این تصویر را به شدت کمرنگ کرده است. بورهان سونمز، نویسندهی ترک، در رمان «استانبول استانبول» بر این تحولاتِ هشداردهنده تأمل میکند.
بهییه نخجوانی از نویسندگان شناختهشدهی ایرانی است که آثارش را به زبان انگلیسی مینویسد. نخجوانی در تازهترین رمان خود به تبعید و مهاجرت میپردازد، و اثرات آن را در قالب ماجراهای یک خانوادهی ایرانی روایت میکند. این گفتوگو به بهانهی انتشار ترجمهی فرانسوی رمان او انجام شده است.