در گذشته، «نخبگان فرهنگی» با سلایق هنری و ادبی سطح بالا و با معیارهای سخت‌گیرانه برای ارزیابی فرآورده‌های فرهنگی، آثار ارزنده را معرفی می‌کردند. چنین روندی اکنون دگرگون شده، و نخبگان فرهنگی هم به فرهنگ عامه‌پسند گرایش پیدا کرده‌اند. زیگمنت باومن، نخبه و متفکر بزرگی که چند روز پیش درگذشت، درباره دلایل و تبعات این پدیده توضیح داده‌ است.

اگر به شما می‌گفتند که «همسایه‌»ی شما می‌تواند به اندازه‌ی آیشمان موجودی درنده‌خو باشد چه می‌کردید؟ حالا اگر بگویند شاید شما هم دستِ کمی از این «همسایه» ندارید چه؟ آیا ما یا این «همسایه»مان هم اگر به جای آیشمان بودیم دستور فرستادن یهودیان به کوره‌های آدم‌سوزی را صادر می‌کردیم؟

چه رابطه‌ای میان نظم، فرهنگ و مرز وجود دارد؟ مرزها ذهنی اند یا عینی؟ کارکرد دوگانه‌ی مرزها چیست؟ چرا می‌توان مرزها را «کارگاه‌های خلاق هنرِ هم‌زیستی» دانست؟

چرا «ملت» مفهومی مناقشه‌آمیز است؟ «حق تعیین سرنوشت» مهم‌تر است یا «تمامیت ارضی»؟ اگر همه می‌پذیریم که «ما» حق داریم بر خود حکومت کنیم چرا اغلب دستیابی به توافق درباره‌ی کیستیِ «ما» چنین دشوار یا حتی ناممکن است؟ علل رواج ملی‌گرایی در عصر جهانی‌شدن چیست؟

غریبه کیست و چرا از او می‌ترسیم؟ پیامدهای زیان‌بارِ معاشرت‌هراسی چیست؟ «اجتماع بسته» چه ویژگی‌هایی دارد؟ آیا زندگی در چنین فضاهایی احساس ناامنی را کاهش می‌دهد؟

آیا روزنامه‌نگاری می‌تواند، از دل اخبار مربوط به جنگ و کشتار، جهانِ ما را یک گام به صلح نزدیک‌تر کند؟ آیا در کنار صفحاتِ محبوبِ حوزه‌ی سلامت در روزنامه‌ها و مجلات به صفحاتی مخصوصِ صلح نیاز نداریم؟ دو یادداشت زیر پاسخ‌هایی به این پرسش‌ها ارائه می‌کنند.

‌اسلاوی ژیژک، فیلسوف اسلوونیایی، نگران نگرش اروپا به پناهجویان است. نگرانی او از احزاب پوپولیست راست افراطی – از «یوکیپ» در بریتانیا تا «جبهه‌ی ملی» در فرانسه – نیست؛ احزابی که موجی از بیگانه‌هراسی را در سراسر این قاره‌ی کهن به راه انداخته‌اند. لیبرال‌ها هستند که او را نگران کرده‌اند.

تلاطم‌های اقتصادی پیاپی، علاوه بر افزودن نرخ بیکاری، موازنه‌‌ای را که تقسیم کار و وظایف زنان و مردان در خانواده تعیین می‌کرد، بر هم زده است. نویسنده در پرتو این بحران‌های جدید، اشتغال مردان و زنان در خانواده را بازبینی می‌کند.