اسلام سیاسی چه ویژگی‌هایی دارد و چگونه و با چه پشتوانه‌ای قدرت گرفته است؟ چگونه توانسته است سلطه‌ی فرهنگی‌اش را بر اقشار مختلف تحمیل ‌کند؟ روشنفکران سکولار در انقلاب ۵۷ چه واکنشی به آن نشان دادند؟ و چطور رگه‌های آشکار استبداد دینی را در آن نمی‌دیدند؟ این پرسش‌ها را با عبدی کلانتری در میان گذاشته‌ایم.

انتقال اجساد شیعیان و خاک‌سپاری آنها در نزدیکی مزار امامانشان در عتبات عالیات، شهرهایی که شماری از امامان شیعی در آن دفن شده‌اند، بیش از هزار سال پیش در دوران خاندان شیعه‌ی آل بویه آغاز شد؛ در زمان حکمرانی صفویه تثبیت شد؛ و در دوران قاجار به اوج رسید. این رسم در طول قرن‌ها، پیامدهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی مهمی داشت. 

چرا در ایران آمار اعدام یکی از بالاترین‌ها در جهان است؟ آیا این‌ اعدام‌ها توجیه فقهی دارد؟ مبانی حقوقی اعدام و قوانین کیفری در ایران چیست؟ این‌ها از جمله سؤالاتی‌ست که در گفتگو با مهدی خلجی، پژوهشگر دینی، و شادی صدر، حقوق‌دان و وکیل دادگستری مطرح کرده‌ایم.

اگرچه دین اسلام همیشه با امر سیاسی نسبتی داشته است اما بی‌شک خطا نیست اگر بگوییم این نسبت در قرن نوزدهم و بیستم دچار تحولی اساسی شد. در جهان سنی‌مذهب شکل سیاسیِ مسلط خلافت بود، و در جهان تشیع در دوران غیبت کبریٰ سلطنتِ تابعِ شریعت حاکم بود. هر چند شیعه‌ی اولیه چندان سیاسی نبود و بیشتر گرایشی اَخباری داشت اما به تدریج تشیع دوازده‌امامی نیز صاحب نظریه‌ای سیاسی شد.

جریان بابیه اگر چه به نهان رفت و به جنبشی زیرزمینی مبدل شد، اما در عین حال تنها جریان مخالف دین و دولت بود که تا اواخر نیمه‌ی دوم قرن نوزدهم و حتی در دوران مشروطه به عنوان صدای متفاوت وجود داشت.

آیا نسخه‌های مدرن اسلام نیکوتر و پسندیده‌تر از نسخه‌های سنتی‌اند؟ الگوهای مختلف دینداری کدام‌اند و چگونه می‌تواند نگرش‌های مدرن و سنتی به اسلام را داوری کرد؟