دکتر حمیدرضا ستایش، کارشناس سلامت عمومی از اتحادیه‌ی جهانی واکسیناسیون، در گفت‌وگو با آسو می‌گوید که ساز و کارهای بسیاری برای تضمین دسترسی همگانی و منصفانه به واکسن کرونا در سطح بین‌المللی پیش‌بینی شده است و اغلب کشورها، می‌خواهند با این واکسن به عنوان «خیر عمومی جهانی» برخورد کنند.

اکنون چه کسی می‌تواند از اصطلاح «انتشار ویروس‌گونه» استفاده کند و به خود نلرزد؟ چه کسی می‌تواند به چیزی ــ دستگیره‌ی در، کارتن مقوایی، کیسه‌ی سبزیجات ــ نگاه کند و در ذهنش آن را محل ازدحام لکه‌های نادیدنی، غیرمرده و غیرزنده‌ای تصور نکند که با بازوهای مکنده‌‌ی خود منتظرند تا محکم به ریه‌های ما بچسب‌اند؟

همه‌چیز جدید، عجیب و حیرت‌آور به نظر می‌رسد. در عین حال، انگار دوباره داریم خوابی تکراری می‌بینیم. از جهتی، همین طور است. قبلاً چنین چیزی را در مجموعه‌های تلویزیونی و فیلم‌های پرفروش دیده‌ایم. کم‌وبیش با این وضعیت آشنا هستیم، و همین امر به نوعی آن را عجیب‌وغریب‌تر می‌کند.

هنگامی که در آوریل ۱۳۴۸ طاعون به دروازه‌های کاتالونیا رسید، پزشک حاذق، جائوما داگرامون، در پاسخ به «تردیدها و ترس‌ها»‌ی فزاینده‌ی اطرافیانش دست به قلم برد. او در رساله‌ای که به زبان کاتالان برای مقامات شهر زادگاهش لِییدا نوشت، مجموعه‌ای از اقدامات احتیاطی عاقلانه را فهرست کرد که هر کس می‌توانست انجام دهد. احتمالاً به خاطر گناهان، هوا فاسد شده است پس باید اولویت نخست، اعتراف باشد.

در این دوران بحرانی با دو انتخاب فوق‌العاده مهم مواجه‌ایم. اولی بین نظارت تمامیت‌خواهانه و توانمندسازی شهروندان است. دومی بین انزوای ملی‌گرایانه و همبستگی جهانی است.

پروپاگاندای جمهوریاسلامی هنگامی که سودای گسترش قلمرو شیعی می‌پزد بر تنورِ احساسات ایران‌گرایانه هم می‌دمد. پس باید آگاه بود و تن نداد به ناسیونالیسم کور و جنگ‌افروزی که دودش تنها به چشم ما و همسایگان ما نمی‌رود بلکه آتشی است که همه ما را در آن خواهد سوزاند. کوشش در راه برقراری صلح جهانی، کماکان و به‌ویژه در چشم‌انداز شومی که آسیب‌های اقتصادی بحران کرونا در برابر ما می‌گشاید، باید همچنان آرمانی جهانروا باشد.

تعریف من از سرمایه‌داریِ فاجعه‌محور واقعاً ساده و روشن است: منظورم همان صنایع خصوصی‌ای هستند که یکدفعه مثل قارچ سبز می‌شوند تا فوراً از بحران‌های عظیم سود ببرند. سودجویی از فاجعه و جنگ پدیده‌ی تازه‌ای نیست اما ...

بسیاری از مردم شیوع ویروس کرونا را به گردن جهانی‌شدن می‌اندازند، و می‌گویند که تنها راه جلوگیری از تکرار چنین اتفاقاتی جهانی‌زدایی از دنیا است. دیوار بسازید، مسافرت را محدود کنید، تجارت را کاهش دهید. با وجود این، هر چند قرنطینه‌ی کوتاه‌مدت برای جلوگیری از این بیماریِ همه‌گیر لازم است، انزواگرایی بلندمدت به فروپاشی اقتصادی خواهد انجامید و در عمل ما را از بیماری‌های مُسری محافظت نخواهد کرد. نتیجه کاملاً برعکس خواهد شد. پادزهر واقعیِ بیماری‌های واگیردار نه جدایی بلکه همکاری است.