در این گفتار عباس امانت، استاد کرسی ویلیام سامنر در بخش تاریخ دانشگاه ییل، می‌کوشد تا با پرداختن به برخی از نشیب و فرازهای نهادی در ایران طی ۱۲۵ سال (از آغاز سلسله‌ی قاجار در سال ۱۷۸۵ میلادی تا پایان دوران مشروطه و آغاز عصر پهلوی در سال ۱۹۲۱) نشان دهد که تصورات رایج در باره‌ی کاستی و زوال سیاسی ایران، تنها تعبیر کامل و موجه برای شناخت دوره‌ی قاجار نیست.
در راستای کمپین «ایران بدون نفرت» و در گفتگو با دکتر عباس میلانی، که از شرکت‌گنندگانِ در این کمپین نیز بوده است از عملکرد روشن‌فکران ایرانی و مسئولیت اجتماعی آنها در رویارویی با آزار بهائیان و تبعیض علیه آنها و دیگر اقلیت‌ها و دگراندیشان پرسیده‌ایم.
آدمی که برای ما قابل درک شد، قابل توجیه نیز خواهد بود؛ و اگر خطایی را متوجه او بدانیم، خطاپوشی نیز در پی فهم او از راه خواهد رسید. همین دوگانه را در فیلم «دو پاپ» جست‌وجو می‌کنیم تا به دوگانه‌ای بزرگ‌تر در تفاوت بین نوع نگاه به راهنمایان دینی برسیم: در ایران بعد از انقلاب به آنها چگونه نگاه می‌شود و در جهان معاصر، چگونه؟
پروپاگاندای جمهوریاسلامی هنگامی که سودای گسترش قلمرو شیعی می‌پزد بر تنورِ احساسات ایران‌گرایانه هم می‌دمد. پس باید آگاه بود و تن نداد به ناسیونالیسم کور و جنگ‌افروزی که دودش تنها به چشم ما و همسایگان ما نمی‌رود بلکه آتشی است که همه ما را در آن خواهد سوزاند. کوشش در راه برقراری صلح جهانی، کماکان و به‌ویژه در چشم‌انداز شومی که آسیب‌های اقتصادی بحران کرونا در برابر ما می‌گشاید، باید همچنان آرمانی جهانروا باشد.
اسلام یک دعوت است و بس. و نبی اسلام هم در قلمرو دین جز این نکرد. درست است که محمد در مدینه برخی قضاوت‌ها و حکم‌های سیاسی و قضایی و اجتماعی صادر کرده ولی آن هم برآمده از ضرورت امارت و فرمانروایی وی بوده است و نه لزوماً به مقتضای دیانت و دعوت دینی‌اش.
علت اصلیِ کژکاریِ آیین کاتولیک عبارت است از زن‌ستیزیِ الهیاتی، سرکوب جنسی، و روحانیت‌محوری و مخفی‌کاری همراه با آن که هم علت اساسی و هم عامل مستمرِ فاجعه‌ی کنونیِ کلیسای کاتولیک است. اما وقتی تشکیلات سازمانی کلیسا از بین برود چه چیزی از ارتباط با مسیح باقی می‌ماند؟ این پرسشی است که سال‌ها قبل پیش از آن که از منصب کشیشی استعفا دهم از خودم پرسیدم.