واژه‌ی سانسور، برخلاف خودش، برای ما برزخیانِ از سنت مانده و از مدرنیته رانده چندان کهنه نیست. کاربرد رسمی‌اش برمی‌گردد به دوره‌ی ناصری که به پیشنهاد اعتمادالسلطنه و به دستور شاه اداره‌ی سانسور برای کنترل و نظارت بر مطبوعات و کتاب برپا شد. این اداره در دل انطباعات جا خوش کرد تا «دایره‌ی تفتیشِ» دلخواسته‌ی وزیر به راه بیفتد و او بتواند «مراقب و مواظب» چاپ و نشر در ممالک محروسه باشد.
اذان صدای اصلی شهرها و روستاهای ترکیه است، صدایی که هر روز ۵ بار از بلندگوهای نصب شده روی مناره‌های حدود ۹۰ هزار مسجد دولتی، مسلمانان را به اقامه‌ی نماز دعوت می‌کند. در بسیاری از محله‌ها این صدا نه فقط از بلندگوی یک مسجد بلکه به توالی از مساجد دور و نزدیک به گوش می‌رسد. برای برخی، این صدا یادآور جایگاه تاریخی ترکیه در جهان اسلام و برای بعضی دیگر، یادآوری چرخش ترکیه از سکولاریسم به سوی جامعه‌ای اسلامی است.
محمد علی فروغی، ذکاء‌الملک، نخستین مصنّفِ ایرانی تاریخ فلسفه‌ی اروپا، اولین مترجم رساله‌های افلاطون به فارسی و افزون بر آن، نخستین مترجم فلسفه‌ی اسلامی و به طور مشخص، اولین مترجم ابن‌سینا به زبان فارسی است.
سیر حکمت در اروپا، به قول نویسنده‌اش، محمد علی فروغی، ذکاء‌الملک، «نخستین تصنیفی است که افکار فیلسوفان اروپا را به زبان فارسی درمی‌آورد.» جلد اول این کتاب در سال ۱۳۱۰ خورشیدی، به چاپ رسید و در نود سال گذشته، به مثابه‌ی یک مرجع و الگو در ادبیات فلسفی و زبان ترجمه به شمار رفته است.