آیا می‌شد کمونیسم به ‌سبک شوروی را با کرامت و آزادی افراد وفق داد؟ در سال 1968 الکساندر دوبچِک، رهبر حزب کمونیست چکسلواکی، در پیِ یافتن پاسخ این پرسش برآمد و برنامه‌ی ایجاد فضای باز را شروع کرد، برنامه‌ای که می‌گفت «چهره‌ای انسانی به سوسیالیسم» خواهد بخشید. این برنامه به احیای آزادی سیاسی و فرهنگی‌ای انجامید که مدت‌ها از سوی رهبران حزبی‌ِ وفادار به شوروی نادیده گرفته شده بود.

واقعاً نمی‌دانم چطور نویسنده شدم. می‌توانم به تاریخ‌ها و واقعیت‌های مشخصی درباره‌ی پیشه‌ام اشاره کنم. اما باز خودِ این فرایند مرموز می‌مانَد. برای مثال، معلوم نیست چرا ابتدا باید بلندپروازی-میل به نویسندگی و دستیابی به شهرت و افتخار- به سراغم آمده باشد، آن‌هم مدت‌ها پیش از این که چیزی برای نوشتن به فکرم برسد.

پوپولیسم باید مدافعان دموکراسی لیبرالی را مجبور کند که به نارسایی‌های کنونی در نظام نمایندگی جدی‌تر بیاندیشند. علاوه بر این، باید آن‌ها را وادار کند که به مسائل اخلاقیِ کلی‌تر بپردازند. معیارهای تعلق به یک واحد سیاسی چیست؟ چرا کثرت‌گرایی را باید حفظ کرد؟ و چگونه می‌توان دغدغه‌های رأی‌دهندگان به پوپولیست‌ها را جدی گرفت و آن‌ها را شهروندانی آزاد و برابر شمرد، و نه بیمارانی متأثر از سرخوردگی، خشم، و نفرت؟

یکی از پیامدهای تحلیلِ ارائه‌شده در این کتاب این است که باید «ناسیونال سوسیالیسم» آلمانی و «فاشیسم» ایتالیایی را هم جنبش‌های پوپولیستی دانست؛ هرچند بی‌درنگ باید افزود که این‌ها فقط جنبش‌هایی پوپولیستی نبودند بلکه ویژگی‌هایی داشتند که عناصر ذاتی پوپولیسم به معنای دقیق کلمه نیستند: نژادپرستی، تجلیل خشونت، و پایبندی افراطی به «اصل رهبری».