آغاز ناگهانی اعتراضات هنگکنگ که یک ماه استمرار یافته، ممکن است تنها دستدرازی پکن نباشد بلکه تغییرات تکاندهندهای در خود هویت هنگکنگ نیز میتواند عامل آن باشد. اختلالات اقتصادی و موجی از مهاجرت هویت سنتی هنگکنگ را تحت فشار شدیدی گذاشته است.
مفهوم ملت و تاریخ شکلگیری آن، مفهوم هویت ملی و سویههای متفاوت آن و نیز پیوندش با ناسیونالیسم، موضوع قومیتها، اهمیت زبان و مبانی حقوق شهروندی از جمله مباحثی است که این بار با دکتر عبدالکریم لاهیجی، حقوقدادن و از مؤسسین جمعیت ایرانی دفاع از آزادی و حقوق بشر و رئیس کنونی فدراسیون بینالمللی نهادهای حقوق بشر در میان گذاشتیم.
منیره برادران، نویسنده و فعال حقوق بشر، و زندانی سیاسی در سالهای دههی ۶۰، در گفتگو با آسو دربارهی هویت ملی و چشماندازهای آیندهی ایران میگوید هویت ملی ما امروز مهمتر از همه دفاع از حقوق شهروندی، برابری، رعایت حقوق بشر، دموکراسی و مبارزه با بیعدالتیهای اقتصادی، قضائی و امتیازورزیهای حلقهی قدرت است.
هویت ملی چیست؟ ایرانی بودن چه مؤلفههایی دارد؟ و چه نسبتی با ناسیونالیسم ایرانی میتواند برقرار کند؟ در سلسله گفتگوهایی دربارهی آیندهی ایران، این پرسشها را این بار با حسن یوسفی اشکوری، دینپژوه و نمایندهی سابق مجلس در ایران، در میان گذاشتهایم.
در تحقیقی کیفی و از طریق مصاحبههای نیمهساختار یافته با ایرانیان نسلِ دوم در سه کشور، پژوهشگر به بررسی دیاسپورای ایرانی پرداخته و میکوشد نشان دهد که گفتمانهای ملّی، یگانه عامل تعیین هویّت نیستند و عناصر مهم دیگری چون هویّت دینی تأثیری گاه تعیینکننده دارند.