ده سال پیش، بهرام بیضایی، کارگردان و نویسنده و پژوهشگر، ایران را به مقصد دانشگاه استنفورد در ایالت کالیفرنیای آمریکا، ترک کرد. ایران، سرزمینی که به قول عباس میلانی «بسیار با بیضایی نامهربان بود و بیضایی بسیار با ایران، مهربان بود و هست.»

ما می‌خواهیم و می‌توانیم بجای یکسره تن‌ دادن به زور و زهر سانسور دست از جستن و یافتن پادزهرها برنداریم. می‌خواهیم و می‌توانیم به یاری یکدیگر با چاره‌اندیشی جمعی در جهان بی‌مرز ادبیات سربلند بمانیم و بگوییم ما هم مردمی هستیم شایسته‌ی امانتداریِ این ودیعه که دیگران به ما می‌سپرند.

سعداوی به معنای واقعی کلمه یک بت‌شکن بود. رمان‌های او حقایقی را بیان می‌کرد که او را نزد بسیاری از حکومت‌ها و نظام‌ها نامحبوب می‌ساخت. وقتی از او پرسیده بودند که آیا سیاستمداری هست که برایش قابل‌احترام باشد در جواب گفته بود: «در یک سیستم ظالمانه حتی فرشتگان نیز به فساد کشیده می‌شوند. کسی را به یاد ندارم که به وعده‌هایش عمل کرده باشد.»

امروز حدود ۵ میلیون از اتباع ترکیه در خارج از مرزهای این کشور زندگی می‌کنند و این روند مهاجرت هم‌چنان ادامه دارد. هر چند به دلایلی که در ادامه می‌خوانید، بایگانی کامل و تاریخچه‌ی دقیقی از ادبیات نسل اول مهاجران ترک در دسترس نیست اما دست‌کم این متون پرشمارند و درباره‌ی آن نیز بسیار نوشته شده‌اند. در نتیجه، این مقاله تنها روزنه‌ای به این خرده‌فرهنگ پویا به روی علاقه‌مندان خواهد گشود.