حبیب القانیان در سال ۱۳۳۹ احداث این بنا را شروع کرد و آن را پلاسکو نامید چون خودش اولین و بزرگ‌ترین تولیدکننده‌ی انواع پلاستیک و ملامین در ایران بود. این بنا برای مدتی بلندترین ساختمان تهران بود و در پایتخت دومیلیونی از هر گوشه‌ای دیده می‌شد؛ ساختمانی هفده طبقه‌ای با اسکلت فلزی که ۵۶۰ واحد تجاری داشت و زیربنایش ۲۹ هزار متر مربع بود.
علاقه‌ی توکویل به نهادهای آمریکایی بازتاب چیزی بیش از کنجکاوی بود: در موطن او، فرانسه، انقلابی که با آرمان‌های والای مشابهی درباره‌ی برابری و دموکراسی آغاز شده بود پایان تلخی داشت. در موجی از خشونت که پس از رویدادهای سرنوشت‌ساز سال 1789 به راه افتاد، چیزی نمانده بود که والدین توکویل با گیوتین اعدام شوند. برعکس، دموکراسیِ آمریکایی کارآمد بود ــ و توکویل می‌خواست علتش را بفهمد.
ما امروز همین کار را انجام می‌دهیم.:به آدم‌های اطرافمان، چه خیالی و چه حقیقی، نگاه می‌کنیم و سعی می‌کنیم تشخیص دهیم که به چه اختلالی مبتلا هستند. در گذشته، این کار را فقط در مورد افرادی انجام می‌دادیم که در وضعیت بسیار وخیمی بودند.
فرهنگ‌ها و دین‌ها را عمری است، بهار و تابستان و پاییز و زمستانی است، فرازوفرودی است، و زندگی و مرگی. در بهار کسی از بنیادِ دین‌ها نمی‌پرسد چون بنیاد در جای خود است و بر کار و خود‌به‌خود اثرگذار. این پرسش، پرسشِ خزان و زمستان است و همین که می‌پرسیم، پیشاپیش خبر از غیابِ آغاز و باغ بهاران داده‌ایم.
لاسکو نمونه‌ای از یک پدیده‌ی جهانی موسوم به «غارهای تزئینی» است. نمونه‌ی این غارها در همه‌ی قاره‌ها بجز قطب جنوب کشف شدهاند و تنها در اروپا به لطف رشته کوه‌های پیرنه ۳۵۰ غار این چنینی کشف شده است. جدیدترین غارهای تزئینی در بورنئو (۲۰۱۸) و منطقه‌ی بالکان (آوریل ۲۰۱۹) کشف شدهاند. هرچند این غارها از هم فاصله دارند عجیب است که تزئینات داخلی مشابهی دارند: رد دست یا گرته‌بردای از دست انسان، طرحهای انتزاعی با استفاده از نقطه و خطوط هاشور خورده و حیوانات عظیم‌الجثه‌ی گوشت‌خوار یا گیاه‌خوار که اکثراً منقرض شدهاند.
پوتین سال‌هاست که با ابراز شک و تردید نسبت به مشروعیت جمهوری‌های شوروی سابق ادعا می‌کند که لنین با اعطای استقلال به این جمهوری‌ها در نخستین سال‌های تشکیل اتحاد جماهیر شوروی، نوعی «بمب ساعتی» را ایجاد کرد. به نظر می‌رسد که پوتین می‌خواهد به گذشته بازگردد، اما نه به دوران اوج کمونیسم شوروی بلکه به دوران امپراتوری روسیه.
راه یافتنِ تیم ملی فوتبال ایران به بازی‌های جام‌جهانی ۲۰۲۲ در قطر خیلی‌ها را شاد کرده است. در همهمه‌ی این شادمانیِ «ملی» و «همگانی» اما کسانی هم پرسیدند: «آیا این شادمانی حقیقتاً همگانی و ملی است؟» «آیا تیم ملی فوتبال ایران حقیقتاً ملی است»؟ مثلاً زنان ایرانی که حتی ورود به استادیوم‌های ورزشی برایشان ممنوع است چه‌قدر می‌توانند خود را بخشی از این پیروزی بزرگِ مردانِ قهرمان بدانند؟
در سه سال آخر حکومت صدام حسین در عراق، همان‌وقت که کمر کشور زیر بار تحریم‌های سنگین بین‌المللی و فشار اقتصادی و بحران سیاسی خم شده بود، چهار کتاب در ژانر ادبیات عامه‌پسند و پروپاگاندا با اسامی مستعار در عراق منتشر شد. پشت جلد کتاب‌ها، در توضیح نویسنده آمده بود که او فردی است «مشهور اما فروتن» که عراق را عاشقانه دوست دارد. کتاب‌ها همه ارزش ادبی نازلی داشتند، و پر از کلیشه‌سازی و مضامین پررنگ ناسیونالیستی بودند. هویت نویسنده‌ی این کتاب‌ها مثل رازی سرگشاده بود.
محمود غفاری، کارگردان و نویسنده‌ی روز سیب، می‌گوید سعی کرده است که فیلمی واقعی بسازد. او با اشاره به شرایط سانسور می‌گوید این آخرین فیلمی است که در ایران می‌سازد زیرا تصویر سینمای ایران از جامعه، جعلی‌ست و او نمی‌خواهد در این جعل، همدست حکومت باشد. در حاشیه‌ی برلیناله با او درباره‌ی روز سیب، تجربه‌ی فیلم‌سازی تحت سانسور و نگاهش به جامعه و سینمای ایران گفتگو کردم.
هرچند مصرف دارو ــ علمی و غیر آن ــ در دوره‌ی همه‌گیری سر به فلک گذاشت، اما فهم مشترک در حال ازدست‌رفتن است. اینکه صرفاً عوام را به‌خاطر «غیرعقلانی»بودن مقصر بدانیم چاره‌ی کار نیست. خصوصاً به این علت که رهبری سیاسی و رسانه‌ها در توجه به یافته‌های علمی و انطباق با آنها سابقه‌ی بدی دارند؛ برای مثال، در نادیده‌گرفتن گرمایش کره‌ی زمین برای چهار دهه از زمانی که این مفهوم برای نخستین بار در سال ۱۹۷۲ مطرح شد.
در یازدهم تیرماه سال 1358 فهرستی ۵۱ نفره از سوی شورای انقلاب منتشر شد که نام پنج نفر از اعضای خانواده‌ی لاجوردی در آن بود: سید محمود لاجوردی به همراه فرزندانش قاسم، احمد و حبیب و برادرش اکبر لاجوردیان. مصادره‌ی اموال نقطه‌ی پایانی بود بر زندگی خانواده‌ای که بیش از یکصد سال در تجارت و تولید فعال بودند و بزرگ‌ترین مجموعه‌ی صنعتی ایران را تأسیس کردند.
عجیب نیست که کووید-19مردم را عصبانی کرده است: زندگی آنها به طرز غیرقابل‌تصوری مختل شده است. بسیاری از مردم یا اعضای خانواده‌ی خود را از دست داده‌‌‌‌‌‌اند و یا چند ماه گرفتار این بیماری شدهاند. به علت اِعمال محدودیت‌‌‌‌‌‌‌‌های لازم برای تداوم خدمات بهداشتی، کسب‌وکارهای کوچک آسیب دیده، مراکز خدمات شهری بسته شده و مردم ماه‌‌‌ها از دیدار بستگان خود محروم شدهاند. آزادی‌‌‌‌‌‌‌‌های اساسی‌ای که بدیهی می‌پنداشتیم از ما سلب شده تا از شیوع ویروس جلوگیری شود. این پرسش که این ویروس از کجا آمده و چه کسانی مسئول این همه آسیب و زیان هستند، به‌شدت اهمیت یافته است.
برلیناله‌ی هفتاد و دوم در فضایی به‌شدت متأثر از شیوع بیماری کرونا برگزار شد. آزمایش‌های روزانه، کاهش تعداد فیلم‌ها و استفاده از نصف ظرفیت سینماها، جشنواره‌ی امسال را به تجربه‌ای خاص برای مخاطبان و رسانه‌ها بدل کرد. حضور پررنگ فیلم‌سازان زن و سهم چشمگیر آنها در جوایز اهداشده از دیگر ویژگی‌های جشنواره‌ی امسال بود. در ادامه به معرفی چند فیلم در بخش‌های مختلف برلیناله پرداخته‌ام.
آیا می‌توان سوگیری‌های خود را اصلاح کرد؟ اگر پاسخ مثبت است، پس چرا این همه طرحهای گوناگون هنوز نتوانسته‌اند تغییر محسوسی ایجاد کنند؟
تأثیر ویرانگر تغییر اقلیم بر میراث تاریخی به شکل فزاینده‌ای توجه‌ها را به خود جلب کرده است. در برابر احتمال از دست دادن این میراث چه باید کرد؟ آیا باید پذیرفت که بناها و شهرهای تاریخی روزی در اثر سیل و افزایش سطح آب دریاها به زیر آب خواهند رفت؟
آرنت باور داشت که در دوران ظلمت و در مواجهه با سختی‌ها امید می‌تواند مانعی بر سر راه اقدامات شجاعانه باشد. امید، بر خلاف تصور رایج، انسان‌ها را ناتوان می‌کند و باعث رویگردانی آنها از جهان واقعی پیش رویشان می‌شود. آنچه می‌تواند جهان را نجات دهد معجزه‌ی عمل است.
کتاب‌های بی‌شماری به بررسی شیوه‌های متعدد بروز پیش‌داوری پرداخته‌اند. آموزش کثرت و تنوع به اقدام مهم و بزرگی تبدیل شده است. اما غلبه بر پیش‌داوری همچنان به‌شدت دشوار است. دوره‌های درسی پیش‌داوری «ناخودآگاه» یا «ضمنی» ممکن است مفید باشد، اما این دوره‌ها توضیح نمی‌دهند که پیش‌داوری‌ها از کجا نشئت می‌گیرند، و ضرورتاً آنها را از میان برنمی‌دارند.
اما سکولاریسم چیست؟ آیا صرفاً مفهومی سلبی و به‌معنای جدایی نهاد دین از نهاد دولت است؟ تفاوت مفهومِ سکولاریسم با لائیسیته چیست؟ نسبت نظام‌های قانونی ایران، از قانون اساسی مشروطه گرفته تا قانون اساسی جمهوری اسلامی، با سکولاریسم چگونه است؟
صنعتگران و کارآفرینان ایرانی از حدود هفتاد سال پیش شروع به تولید کالاهایی کردند که زندگی ایرانیان را تغییر داد و به بخشی از خاطرات چند نسل تبدیل شد. آشپزخانه‌های دودگرفته با ورود چراغ‌گاز و وسایل گازسوز تغییر کردند؛ با ورود پیکان، بسیاری از ایرانیان صاحب خودرو شدند؛ کفش ملی، جای گیوه و گالش را گرفت؛ بیسکوئیت، پفک نمکی و ویفر مینو مزه‌ی تازه‌ای به شیرینی‌های ایرانی اضافه کرد؛ پارس توشیبا تلویزیون را همگانی کرد و اکنون پلوپزهایش در اکثر خانه‌ها پیدا می‌شود.
سازندگان این محصولات که ایرانیان را به دنیای جدیدی واردد کردند، چه کسانی بودند؟ این مجموعه مروری است بر زندگی و دستاوردهای پیش‌آهنگان تولید صنعتی در ایران.
در سال‌های دور و در روزگاری که در روستاهای افغانستان از میان همه‌ی فراورده‌های صنعتی جهان فقط ماشین و رادیو و ساعت و ضبط صوت وجود داشت، اهالی روستا علاقه‌ی وصف‌ناپذیری به فراورده‌های جاپان (ژاپن) داشتند. ماشین‌ها همه روسی بودند اما اجناس دیگری مانند رادیو، ساعت و ضبط صوت به باور روستائیان دو نوع بودند: یا اصل یعنی ساخته‌ی جاپان بودند یا بدلی و تقلبی بودند.
