با مهرجویی، یک دور تمام

سیروس علی‌نژاد

هر کس که می‌خواهد سینمای مهرجویی را بشناسد باید گفت‌وگوی بهمن مقصودلو با مهرجویی را بخواند چون درباره‌ی تمام فیلمهای مهرجویی، از آغاز تا پایان، حرف و سخن دارد و نگاه مهرجویی به تمام فیلمهایش را بیکم و کاست میشکافد. 

«مردی که پوست‌اش را فروخت»؛ آزادی یعنی چه؟

بوید ون هویگ، فابین لومرسیه

در «مردی که پوست‌اش را فروخت» [یکی از پنج نامزد نهاییِ جایزه‌ی بهترین فیلم بین‌المللی در مراسم اسکار 2021] یک مرد سوری که خواهان مهاجرت به اروپا است، می‌پذیرد که به بوم نقاشیِ یک هنرمند بحث‌انگیزِ معاصر تبدیل شود.

از مشروطه تا ۱۴۰۰: نگاهی به تأثیر عکاسی بر جنبش‌های مدنی و سیاسی در ایران

حسن سربخشیان

انتشار یک عکس جنجالی از مسیو ژوزف نوز بلژیکی وزیر کل گمرکات ایران در زمان مظفرالدین شاه، با لباس آخوندی و عمامه بر سر، با اعتراض عمومی علما مواجه شد و نه تنها پایه‌های انقلاب مشروطه را بنیان گذاشت بلکه به انقراض سلسله‌ی قاجار نیز سرعت بخشید.

پادزهر اخبار جعلی چیست؟

کنت بوید

این روزها استفاده از رسانه‌‌ طاقت‌‌فرسا و ناامیدکننده است، گفتگو با افرادی که با آنها مخالف هستید دشوارتر از همیشه است، و اغلب شناسایی منابع اطلاعاتی موثق و قابل ‌‌اعتماد دشوار به نظر می‌‌رسد. اگرچه مطالب بسیاری درباره‌‌ی علت مضر بودن این مسائل طرح شده است اما در این مقاله می‌‌خواهم بر چگونگیِ آسیب رساندنِ آنها به‌ویژه بر خودمان تمرکز کنم.

شبه‌فلسفه مشوق آشفته‌اندیشی است

ویکتور موبریر

انواع مختلفی از شبه‌علم وجود دارد: ستاره‌بینی، هومئوپاتی، باور به تخت بودن زمین و جنبش ضدواکسن. این «رشته‌ها» ادعاهایی عجیب‌وغریب را با دعوی علمی بودن وارد عرصه‌ی علم می‌کنند. در قیاس با شبه‌علم، آیا ممکن است چیزی مانند شبه‌فلسفه نیز وجود داشته باشد که در آن فرد ادعاهایی به ظاهر فلسفی مطرح ‌کند اما با بررسی دقیق‌تر مشخص ‌شود که این دعاوی حرف مفت بودند؟

خشونت سیاسی دیگر محدود به کشورهای فقیر نیست

مارک کوکیس

در سال ۲۰۱۰، حدود ۲۲۲۶ اغتشاش در سراسر جهان رخ داد. این رقم در نیمه‌ی نخست سال ۲۰۲۰ بیش از دو برابر افزایش یافت و تا پایان ژوئن از ۵۰۰۰ مورد گذشت. افزایش بمب‌گذاری‌ها حتی از این هم چشمگیرتر بوده و از ۱۵۵۱ فقره در سال ۲۰۱۰ به طور متوسط به سالی بیش از ۲۰ هزار مورد در سه سال اخیر رسیده است.

تصویر‌هایی از زندگی زهرا و پری‌گل در محله‌ی دروازه غار

شقایق صادقی

دروازه غار زندگی‌هایی تودرتو دارد، کوچه‌های باریکِ شلوغ، حیاط‌هایی پر از بچه‌های قَد و نیم‌قَد، اتاق‌های به‌هم‌چسبیده و به‌گفته‌ی برخی از ساکنان‌اش حریم خصوصی در کار نیست، همه از زندگیِ همسایه خبر دارند، گویی غم و شادی مال همه است، همه در زندگیِ هم شریک‌اند.

ایرانیان از پساسکولاریسم چه می‌توانند بیاموزند؟

پویا موحد

شاید به نظر برسد که در کشوری مانند ایران که هرگز به معنای دقیق کلمه نظمی سکولار بر آن حاکم نبوده، پساسکولاریسم آموزه‌ای برای وضع موجود ندارد. با وجود این، نظری عمیق‌تر به خاستگاه‌های سکولاریسم، چالش‌های برآمده از آن و راه‌حل‌هایی که پساسکولاریسم برای رویارویی با این چالش‌ها ارائه می‌کند، نشان می‌دهد که دغدغه‌های پساسکولاریسم با وضعیت کنونی و، به‌ویژه آینده‌ی ایران، چندان هم نامرتبط نیست.

نجات نیچه از شرّ نازی‌ها

هوگو دروشِن

اگر گفتگو درباره‌ی نیچه در دنیای انگلیسی‌زبانِ امروز جزئی از ادب و فرهیختگی به شمار می‌رود، همه به لطف یک نفر است: والتر کافمن. مهاجر یهودی آلمانی که در سال ۱۹۳۹ وارد ایالات متحده شد، پس از فارغ‌التحصیلی از کالج ویلیامز دوره‌ی دکترای خود را در هاروارد متوقف کرد تا در نیروی هوایی ارتش آمریکا ثبت نام و در طی جنگ به عنوان بازجو برای اطلاعات ارتش خدمت کند.

نوال سعداوی: رمان‌نویس، پزشک و کنشگر برجسته‌ی مصری

اَدل نیوسان‌ هورست

سعداوی به معنای واقعی کلمه یک بت‌شکن بود. رمان‌های او حقایقی را بیان می‌کرد که او را نزد بسیاری از حکومت‌ها و نظام‌ها نامحبوب می‌ساخت. وقتی از او پرسیده بودند که آیا سیاستمداری هست که برایش قابل‌احترام باشد در جواب گفته بود: «در یک سیستم ظالمانه حتی فرشتگان نیز به فساد کشیده می‌شوند. کسی را به یاد ندارم که به وعده‌هایش عمل کرده باشد.»

نظریه‌ای لیبرال برای دفاع از حقوق اکثریت‌

لیاو اورگاد

افزایش میزان مهاجرت و تعداد مهاجران در کل دنیا و به‌ویژه در کشورهای غربی و اروپایی، به انبوهی از درگیریهای پیدا و پنهان میان اکثریت‌ها و اقلیت‌های قومی در این کشورها دامن زده است. لیاو اورگاد در کتابش به رابطه‌ی میان اکثریت و گروههای اقلیت در نظام‌های لیبرال-دموکراتیک معاصر می‌پردازد.

سودهای سرشار و ضررهای بی‌سابقه‌ی بورس تهران

شمیم هوشمند

سال 1399 برای اهالی بازار سرمایه‌ی ایران سالی استثنائی در بیش از نیم قرن گذشته بود. بورس تهران توانست از نظر کسب سود، آن هم به دلار و نه ریال، عنوان بهترین بورس دنیارا در بازه‌ی یک‌ ساله، پنج‌ ساله، ده ساله و بیست ساله  از آنِ خود کند!

این شهرها که از آنِ زنان نیست

فرناز سیفی

لسلی کرن، استاد جغرافیای شهری، محیط زیست و مطالعات جنسیت در تازه‌ترین کتابش «شهر فمینیستی: مطالبه‌ی سهم خود از فضا در جهان ساخته‌ی مردان» نشان می‌دهد چطور شهرها مکانی ناامن، نامناسب و با امکانات نابرابر و ناچیز برای زنان بوده‌ و همچنان هستند.

زنان بریتانیایی در واکنش به قتل یک زن جوان: تلاش برای پس گرفتن خیابان‌ها

مریم فومنی

دو هفته قبل، وقتی آگهی‌های مفقود شدن سارا اورارد در خیابان‌های محله‌ای در جنوب لندن به در و دیوار نصب می‌شد، گمان نمی‌رفت که ناپدید شدن این زن ۳۳ ساله به جرقه‌ای برای توجه جدی به مسئله‌ی امنیت زنان در فضاهای عمومی و مبارزه با خشونت علیه زنان در بریتانیا تبدیل شود.

تقدیر اخلاقیِ ما: فرار از قبیله‌گرایی

فیلیپ لافلین، الن بوکانان

از یک جهت، تاریخ بشر را می‌توان فهرستی طولانیِ غم‌انگیزی از سنگدلی و بی‌رحمی دانست: جنگ، برده‌داری، نسل‌کشی، و آزار و اذیت سیاسی. از جهت دیگر، به روشنی می‌توان خطوط اصلیِ پیشرفت اخلاقی را دید. در واقع، تنها در دو قرن گذشته دو انبساط چشمگیر در «دایره‌ی اخلاق» رخ داده است. اولی عبارت بود از جابه‌جایی از «حقوق قبیله‌ای» به حقوق بشرِ جهان‌شمول. دومی عبارت است از تعمیم مستمر حقوق اخلاقی به موجودات غیربشری.

ادبیات تُرکی و مهاجرت

مانی تهرانی

امروز حدود ۵ میلیون از اتباع ترکیه در خارج از مرزهای این کشور زندگی می‌کنند و این روند مهاجرت هم‌چنان ادامه دارد. هر چند به دلایلی که در ادامه می‌خوانید، بایگانی کامل و تاریخچه‌ی دقیقی از ادبیات نسل اول مهاجران ترک در دسترس نیست اما دست‌کم این متون پرشمارند و درباره‌ی آن نیز بسیار نوشته شده‌اند. در نتیجه، این مقاله تنها روزنه‌ای به این خردهفرهنگ پویا به روی علاقه‌مندان خواهد گشود.

خواننده‌ای درون من

مجید نفیسی

در مثلث نویسنده، متن و خواننده، خواننده نیرویی خدایی دارد زیرا اگر او متن را نخوانَد، هیچ‌چیز به وجود نخواهد آمد و نویسنده درون حروف بی‌جانِ متن خود گرفتار می‌ماند. علاوه بر این، آغاز کار خواننده به پایان نگارش متن موکول نمی‌شود بلکه نویسنده به محض اینکه قلم برمی‌گیرد خواننده‌ی خود را در ذهن دارد و تصویر خواننده هرگز در جریان کار نگارش ناپدید نمی‌شود.

برگزاری نوروز در کابل قدیم چگونه بود؟

نجم کاویانی

در کابل، نوروز به عنوان جشن بهار، نمادی از فرهنگ پارینه‌ی بومی توسط پیر و برنا با مراسم و آداب نوروزی برگزار می‌شد و می‌شود. شهر قدیم کابل، قلب تپنده‌ی کابلستان، پیشنه‌ی ۳۵۰۰ ساله دارد و در دامنه‌های کوه شیردروازه، آسمایی و کاسه‌برج در دو طرف دریای کابل از باختر به سوی خاور افتاده است.