بیست و سه سال پیش در اوایل آبان‌ماه جسد احمد میرعلایی در یکی از خیابان‌های اصفهان پیدا شد. این نویسنده و روشنفکر سرشناس با ترجمه‌ی آثار نویسندگان بزرگی همچون بورخس، میلان کوندرا، اکتاویو پاز، گراهام گرین و ویلیام گولدینگ برای نخستین بار فارسی‌زبانان را با آن‌ها آشنا کرد. احمد میرعلایی را یکی از نخستین قربانیان قتل‌های معروف به زنجیره‌ای می‌دانند.

لی‌لی خانم همیشه از دور یا از نزدیک همدل، راهنما و مشوق ما بود. این است که به اطمینان می‌گویم عشق ایشان به کودکان را از نزدیک شاهد بوده‌ام و چقدر به حق می‌دانم که ایشان را «مادر کتاب‌های درسی فارسی» می‌دانند.

یکشنبه‌ی گذشته، در ساعات اولیه‌ی صبح، دکتر احسان یارشاطر در سن 94 سالگی در ایالت کالیفرنیا درگذشت. در این مقاله سه تن از پژوهشگران و نویسندگان ایرانی هر یک به بخشی از حیات و کارنامه‌ی این شخصیت نامدار و کم‌نظیر در فرهنگ ایران می‌پردازند.

واقعاً نمی‌دانم چطور نویسنده شدم. می‌توانم به تاریخ‌ها و واقعیت‌های مشخصی درباره‌ی پیشه‌ام اشاره کنم. اما باز خودِ این فرایند مرموز می‌مانَد. برای مثال، معلوم نیست چرا ابتدا باید بلندپروازی-میل به نویسندگی و دستیابی به شهرت و افتخار- به سراغم آمده باشد، آن‌هم مدت‌ها پیش از این که چیزی برای نوشتن به فکرم برسد.

منشور کوروش سابقه و رزومه‌ی بحث حقوق بشر مدرن است از آن رو که بحث و گفتاری در منقبت آدمی است. حقوق بشر را آغاز این بوده است. به عبارت دیگر آدمی آدمی است در هر مقامی که هست، چه تابع چه متبوع، چه پیروز و چه مغلوب و این را کم نگیریم.

ماریو بارگاس یوسا، برنده‌ی جایزه‌ی نوبل ادبیات، علاوه بر نوشتن رمان‌هایی که جوایز بسیاری برده‌اند، به شکلی خستگی‌ناپذیر برای تحقق آزادی‌های مدنی جنگیده است. او در کتاب اخیر خود، با عنوان «ندای قبیله»، تفکر لیبرالی را ترویج می‌دهد و هفت نویسنده‌ی مدافع این تفکر را می‌ستاید. روزنامه‌ی «ال پائیس» اسپانیا درباره‌ی لیبرالیسم، بی‌بصیرتیِ روشنفکران، و خطرات پیش رویِ دموکراسی‌ها با او گفت‌وگو می‌کند.

به تازگی در نوشته‌هایی بخصوص از داخل ایران گرایشی پدیدار شده که به جای ادبیات غربت اصطلاح «ادبیات مهاجرت» را به کار می‌برد. ادبیات غربت به لحاظ گستره‌ی معنایی نمی‌تواند همان ادبیات مهاجرت باشد. در این نامگذاری به نظر می‌رسد که عمدی یا سهوی هست.

فیلیپ راث، رمان‌نویسی که برنده‌ی جوایز بسیاری شده بود، یکی از بزرگ‌ترین نویسندگان آمریکایی نسل خود، هفته‌ی گذشته در 85 سالگی بر اثر ایست قلبی جهان را بدرود گفت. راث، نویسنده‌ی بیش از ۲۵ کتاب، طنزپردازی تندوتیز و واقع‌گرایی سازش‌ناپذیر بود، و به سبکی جسورانه و رک با خوانندگان برخورد می‌کرد، سبکی که احساسات کاذب یا امید به پاداش الاهی و اجر اخروی را تحقیر می‌کرد.