خانه‌های خشمگین

قاهره همچون غرّشی بی‌امان است. رگباری از بوق ماشین‌ها، موتورسیکلت‌هایی که با عجله در حرکت‌اند و می‌غرّند، و دسته‌دسته سگ‌های خیابانی که پارس می‌کنند، غرولند سر می‌دهند و در تعقیب کوچه پس‌کوچه‌های شهرند.

امروز که برای دریافت جایزه‌ی صلح اینجا ایستاده‌ام، از خود می‌پرسم: «دنیای قصه‌ها و افسانه‌ها درباره‌ی صلح به ما چه می‌گوید؟»

رابرت پکام، عضو انجمن سلطنتی تاریخ در لندن، در کتاب ترس: تاریخ جایگزین جهان می‌نویسد که نگرانى و ترس از جادوگران معلول جهل و نادانی است. مردم به علت ناآگاهی از میکروب‌ها، تصور می‌کردند که بدبختی‌هایی مانند بیماری، ناشی از جادو است.

خورخه لوئیس بورخس، نویسنده‌ی آرژانتینی، بینایی‌اش را ــ آنچه «نگاهِ خود در مقام خواننده و نویسنده» می‌نامید ــ در همان زمانی از دست داد که سرپرست کتابخانه‌ی ملیِ آرژانتین شد.

«من در مدرسه‌ی دوشیزگان وطن درس می‌خواندم. باور کنید پنهان از پدرم به مدرسه می‌رفتم. مادرم می‌دانست و به من هم کمک می‌کرد. اما فلسفه‌ی پدرم این بود که دختر اگر باسواد شود برای پسرها نامه‌ی عاشقانه می‌نویسد!»

ارتشی که غالباً پس از درماندگی نیروی پلیس برای سرکوب مخالفان فراخوانده شده ممکن است فرمان‌بردارانه معترضان را سرکوب کند، اما در عین حال ممکن است به نفع خود یا گزینه‌ی منتخب خود برای حکومت نیز علیه دیکتاتور دست به کودتا بزند.

سلماز شایلان در ایران و ایتالیا در رشته‌ی هنر تحصیل کرده و درباره‌ی نقوش سوزن‌دوزی‌های مناطق مختلف ایران و افغانستان مطالعه می‌کند. او می‌گوید که در پس بسیاری از سنت‌ها و هنرهای زیبای ترکمن‌ها، رنج زنان نهفته است و هنر، تنها زبان و سلاح مبارزه‌‌ی زنانِ ترکمن است.

اهدای جایزه به فوسه نشان می‌دهد که جایزه‌ی نوبل مسیر خود را تغییر داده است و ادبیات ناب را بر هر چیز دیگری مقدم می‌داند.

در سال ۱۹۹۹، دو اومانیست نامدارِ اسرائیلی و فلسطینی، دانیل بارِنبویْم و ادوارد سعید، «ارکستر دیوان غربی‌-شرقی» را با الهام از اثر معروف یوهان ولفگانگ گوته به منظور ایجاد «تفاهم» میان اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها بنا نهادند.

جلب حمایت یا رضایت بخشی از نیروهای نظامی برای گذار به دموکراسی ضروری است. هیچ گذاری نیست که به‌ طور مستقیم یا غیر‌مستقیم از شکافی جدی در خود حکومت اقتدارگرا شروع نشده باشد؛ شکافی که اصولاً در امتداد کشمکش‌هایی رخ می‌دهد که میان تندروها و میانه‌روهای حکومت پیش می‌آید.

مهدی سمیعی از بنیان‌گذاران انجمن حسابداران خبره‌ی ایران در دهه‌ی ۱۳۵۰ است و بسیاری او را از پیشگامان بانکداری نوین ایران می‌دانند که در ایجاد و توسعه‌ی چهار نهاد مالی یعنی بانک مرکزی، بانک توسعه‌ی صنعتی، سازمان بورس اوراق بهادار و مؤسسه‌ی علوم بانکی نقش ویژه داشت.

حیف شد که یادکرد از داریوش مهرجویی به روزهایی افتاد که او دیگر در میانِ ما نیست. این روزها درباره‌اش زیاد می‌نویسیم و می‌گوییم، بی‌آنکه او بخواند و بشنود یا با ته‌مانده‌ی لهجه‌ی اصفهانی‌اش چیزی به ما بگوید. خوب یا بد.

این گروه‌ها به هیچ‌یک از احزاب و شخصیت‌های سیاسی‌ متصل نیستند و با نهادهای مدنیِ شناخته‌شده‌ای که به‌صورت علنی فعالیت می‌کنند ارتباط ارگانیک ندارند.