عدالت انتقالی

به نظر منیره برادران، جنایت‌هایی که در نزدیک به چهار دهه‌ی گذشته در ایران اتفاق افتاده لکه‌ی ننگی است که جامعه ناگزیر باید درباره‌ی آن حقیقت را بداند. با او در مورد چشم‌انداز عدالت انتقالی و تشکیل کمیسیون‌ حقیقت‌یاب در ایران گفت‌وگو کرده‌ایم.

جعفر بهکیش، روزنامه‌نگار در حوزه‌ی حقوق بشر و دادخواهی، چارچوب نظری عدالت انتقالی را بستر مناسبی برای مواجهه با نقض فاحش حقوق بشر در ایران می‌داند. به عقیده‌ی او، اگر در یک موقعیت فرودست و نابرابر، از قربانیان و خانواده‌های آن‌ها بخواهیم که مرتکبان جنایت را ببخشند، آن‌ها ...

رها بحرینی، حقوق‌دان و پژوهش‌گر بخش ایران در سازمان «عفو بین‌الملل»، نهادهای حقوقی بین‌المللی را امکاناتی برای رسیدگی به موارد نقض فاحش و گسترده‌ی حقوق بشر در گذشته می‌داند. به عقیده‌ی او، بهره‌گیری از این نهادها منحصر به دوران گذار از حکومت استبدادی به دموکراسی نیست.

در این گفتگو مؤسس «جامعه‌ی دفاع از حقوق بشر در ایران» به شرایط تحقق عدالت انتقالی و موانع استفاده از ساز و کارهای بین‌المللی می‌پردازد. به نظر او، پیگیری حقوقی مواردی همچون اعدام‌های دهه‌ی ۶۰ مشروط به تقاضا و شکایت قربانیان است زیرا در چنین مواردی باید شاکی خصوصی وجود داشته باشد.

لادن برومند در این گفتگو به چگونگی زمینه‌سازی برای عدالت انتقالی در دوران پیش‌ از گذار دموکراتیک می‌پردازد و از نقش جامعه‌ی مدنی در این‌باره سخن می‌گوید.

نرگس محمدی که به ۱۶ سال حبس محکوم شده، چه کرده که دستگاه قضایی این مجازات سنگین را برای او تعیین می‌کند.

مؤلفه‌های عدالت انتقالی چیست؟ آیا گذار دموکراتیک پیش‌شرط آغاز این روند است؟ آیا رسیدگی به فجایع گذشته یکی از اولویت‌های ایرانیان است؟ جامعه‌ی مدنی چگونه می‌تواند به روند عدالت انتقالی در ایران کمک کند؟