تاریخ انتشار: 
1403/07/18

دستگاه‌های موسیقی ایران، در گفت‌وگو با حسین علیزاده ــ بخش اول

امیر بهاری

حسین علیزاده چهره‌ی نامدار موسیقی کلاسیک معاصر ایران، روز شنبه اول مهرماه از یک مجموعه‌ی پژوهشی و آموزشی با عنوان «دستگاههای موسیقی ایران» رونما‌یی کرد که چندین سال روی آن کار کرده است. اثری که برخی از آن با عنوان «ردیف حسین علیزاده» هم یاد میکنند. او بر اساس تمام گوشههای موسیقی دستگاهی ایران ۳۰۲ قطعه آهنگسازی کرده که طی ۴۵ ماه با حضور ۴۳ نوازنده و خوانندهی ایرانی اجرا شده و به مرحله انتشار رسیده است. هدف اصلی این مجموعه آموزش موسیقی کلاسیک ایرانی با جزئیات و متعلقاتش است.

این ابتکار حسین علیزاده نامتعارف و تجربهگرایانه است. تا پیش از این معمولاً نوازندگان مسلط یکی از ردیفها (اغلب ردیف میرزا عبدالله) را با تمام جزئیات با ساز تخصصیشان مینواختند. خود حسین علیزاده هم پیشتر همین کار را کرده بود. اما قطعهسازی بر اساس تمام اجزای دستگاههای موسیقی ایرانی به این شکل، که به نوعی یادآور ردیفنوازی است، بدعتی قابل نقد و نظر است.

این گفت‌وگو با حسین علیزاده در تابستان سال ۱۴۰۲ و پیش از تکمیل کار بزرگ «دستگاههای موسیقی ایران» به مناسبت تولید این مجموعه ضبط شده است.

قطعاتی که در این مجموعه به کار رفته:

تار و پود (از موسیقی متن فیلم دلشدگان)

درآمد (از آلبوم راز نو)

درشکه (از موسیقی متن سریال در چشم باد)

شکوایه (از آلبوم آن و آن)

نوا ــ نهفت (از مجموعه آموزشی دستور تار و سه‌تار)

چهارمضراب (از آلبوم صبحگاهی) 

چهارمضراب (دستگاه نوا ــ دستگاه‌های موسیقی ایرانی)

تصنیف شیدایی (دستگاه نوا ــ دستگاه‌های موسیقی ایرانی)

در بخشی از پادکست هم بریدهای از سخنان ژان دورینگ موسیقیشناس شهیر فرانسوی را میشنویم که در گفت‌وگو با پادکست «راه گوش» اپیزود بیستوهشتم مطرح شده است.