اریش هونکر

قطعاً جنبشی عمومی رخ داده بود اما خیلی پیشتر و در جایی دیگر. ده‌ها هزار معترض هر هفته با تظاهرات در خیابان‌های لایپزیگ دولت را نادیده گرفته بودند. نیروهای مسلح دولتی که زمانی به دستور آتش گوش می‌دادند این مرتبه آتش نگشودند و گفتند «ما هم از مردم هستیم». کسی هم در جایی تصمیم گرفته بود که دستور آتش گشودن ندهد.

سی سال پس از سقوط دیوار برلین هنوز بعضی از آلمانی‌ها از میراث جمهوریِ دموکراتیک آلمان دفاع می‌کنند. آنها اغلب ادعا می‌کنند که «همه‌چیزِ جمهوری دموکراتیک آلمان بد نبود» و مهدکودک‌های این کشورِ متحدِ شوروی عالی بود. به نظر مانفرد ویلهلمِ ۶۸ ساله، چنین حرف‌هایی نامعقول و بی‌معنی است. او یکی از زندانیان سیاسیِ آلمان شرقی بود.