در نوروز امسال ترکیه اعلام کرد که با فرمان رئیس جمهور، از پیمان جهانیِ منع خشونت علیه زنان، معروف به پیمان استانبول، خارج شده است. این تصمیم به اعتراضاتی در داخل و خارج ترکیه انجامید و مسئولان اتحادیهی اروپا هم از آن انتقاد کردند. در این گزارش، سیما حسینزاده با نگاهی به سابقهی پیماننامهی استانبول، اهمیت آن و علل اعتراضات جنبش زنان ترکیه را شرح میدهد.
هژمونی آبی چیست؟ نابرابریهای فزایندهی آبی، هم بین کشورها و هم در داخل کشورهای خاورمیانه، چه نقشی در تغییر ساختار قدرت در این منطقه دارد؟ از استفاده از آب به عنوان نوعی سلاح چه میدانیم؟ پیامدهای سیاسیِ مصرف بیرویهی آبهای زیرزمینی چیست؟ معاهدات بینالمللی دربارهی تسهیم آب و سدسازی چگونه میتواند از منازعات سیاسی بکاهد؟
امروز حدود ۵ میلیون از اتباع ترکیه در خارج از مرزهای این کشور زندگی میکنند و این روند مهاجرت همچنان ادامه دارد. هر چند به دلایلی که در ادامه میخوانید، بایگانی کامل و تاریخچهی دقیقی از ادبیات نسل اول مهاجران ترک در دسترس نیست اما دستکم این متون پرشمارند و دربارهی آن نیز بسیار نوشته شدهاند. در نتیجه، این مقاله تنها روزنهای به این خردهفرهنگ پویا به روی علاقهمندان خواهد گشود.
مردمان کولی، که قرنهاست در خاورمیانه و اروپا دورهگرد و کوچنشیناند، با اینکه جمعیت زیادی در ترکیه دارند، در محلههایی فقیرو آلونکنشین در حاشیه شهرها زندگی میکنند و از محرومترین اقلیتهای ترکیه محسوب میشوند. مهدی شبانی به دیدن چند خانوادهی کولی در استانبول رفته و با الماس عروس رئیس انجمن «ضد تبعیض» ترکیه که خود هم از مردم کولیست، گفتگو کرده است.
در ترکیه نزدیک به ۲۰ سال است که مجازات اعدام لغو شده، اما هنوز هم گاه به گاه برخی از سیاستمداران و بخشی از افکار عمومیِ ترکیه خواستار بازگشت آن میشوند. در این گزارش، مهدی شبانی در گفتگو با رمضان دمیر یکی از مشهورترین وکلای سیاسی ترکیه، که وکیل صلاحالدین دمیرتاش و عبدالله اوجالان هم بوده، تاریخچهی طولانی اعدام در ترکیه را شرح داده است.
ترکیه، شاید به دلیل موقعیت جغرافیایی و سیاسیاش که مثل پلی میان خاورمیانه و آسیای مرکزی و اروپاست، همواره کشوری مهاجرپذیر و مسیر گذر مهاجرتهای جمعی بوده است. اما در چند سال اخیر وضعیت پناهجویان در ترکیه بسیار تغییر کرده و به مسئلهای ملی و بینالمللی تبدیل شده است.