تب‌های اولیه

عرفان ثابتی

عرفان ثابتی پژوهشگر و مترجم است که به ترجمه ی کتب معتبری در حوزه فلسفه و جامعه شناسی پرداخته است.

«اصلاح» یا «انقلاب»؛ نگاهی به اختلاف‌نظر میان مارتین لوتر کینگ و ویلیام فاکنر

عرفان ثابتی

در ۵ مارس ۱۹۵۶، ویلیام فاکنر، نویسنده‌ی سفیدپوستِ اهل می‌سی‌سی‌پی در جنوب آمریکا و برنده‌ی جایزه‌ی نوبل ادبیات سال ۱۹۴۹، با انتشار نامه‌ای در هفته‌نامه‌ی پرخواننده‌ی لایف، فعالان جنبش حقوق مدنی در آمریکا را به تندروی متهم کرد و از آنها خواست که «مدتی دست نگه دارند» و به سفیدپوستان فرصت دهند تا به ایده‌ی برابریِ حقوقیِ سیاه‌پوستان عادت کنند.

از اعلان همبستگیِ حامیان «منشور ۷۷» چکسلواکی با مدافعان «منشور ۰۸» چین چه می‌آموزیم؟

عرفان ثابتی

در دسامبر ۲۰۰۸، یک‌صد سال پس از انتشار نخستین قانون اساسیِ چین و هم‌زمان با شصتمین سالگرد تصویب «اعلامیه‌ی جهانیِ حقوق بشر»، ۳۰۳ روشنفکر، وکیل، فعال، دانش‌پژوه، کارگر، دهقان و کارمند بازنشسته‌ی دولت چین با امضای بیانیه‌ای معروف به «منشور ۰۸» خواهان اصلاحات دموکراتیک ــ از جمله پایان یافتن حکومت تک‌حزبی ــ و احترام به حقوق بشر ــ از جمله آزادی بیان ـ در این کشور شدند.

ماجراهای پشتِ پرده‌ی جایزه‌ی صلح نوبل

عرفان ثابتی

وقتی در سال ۱۹۸۰ آدولفو پرز اسکیوِل، از مخالفان حکومت آرژانتین، به علت فعالیت‌های حقوق بشریِ خود برنده‌ی جایزه‌ی صلح نوبل شد اتفاق جالبی رخ داد. آرژانتین پیشتر قانونی را وضع کرده بود که بر اساس آن دولت موظف به گرامی‌داشت برندگان جایزه‌ی نوبل بود. در نتیجه، حالا نظامیان حاکم بر این کشور مجبور بودند تا از یکی از مخالفان خود تجلیل کنند. از آن پس، اسکیول نه تنها توانست به دفاع از حقوق بشر ادامه دهد بلکه از حکومت نظامیِ این کشور هم مستمریِ ماهیانه دریافت می‌کرد!

خانواده از چشم دوربین

عرفان ثابتی

از جنایت‌ و اختلالات روانی و فقر و آزار جنسی در آلمان و آلبانی و رومانی گرفته تا همجنس‌گراهراسی و خیانت و خشونت و سوءتفاهم میان نسل‌ها در گواتمالا و تونس و فرانسه، خانواده‌ها در سراسر دنیا با مشکلات گوناگونی دست و پنجه نرم می‌کنند. عرفان ثابتی به مناسبت روز جهانی خانواده (۱۵ مه) به معرفی و مرور ۸ فیلم جدید پرداخته است که در جشنواره‌های بین‌المللی درخشیده‌اند.

نگاهی به فیلم «۱۹۸۲»؛ چه بر سرِ لبنان آمد؟

عرفان ثابتی

ولید مؤانس در نخستین فیلم بلند خود، با الهام از خاطرات دوران کودکی‌اش می‌کوشد به این پرسش پاسخ دهد که «چه بر سرمان آمد؟». «۱۹۸۲»، که نماینده‌ی رسمی لبنان در بخش بهترین فیلم بلند خارجی جوایز اسکار سال ۲۰۲۰ بود، در ماه‌های اخیر در جشنواره‌های گوناگونی نظیر رم و پالم اسپرینگز به نمایش درآمده و موفق به کسب جوایزی در جشنواره‌های تورنتو و الجونه شده است.

نگاهی به فیلم «آنهایی که به جا ماندند»؛ زنده‌ماندنی دشوارتر از جان باختن

عرفان ثابتی

وقتی ارتش آلمان نازی در مارس ۱۹۴۴ مجارستان را اشغال کرد این کشور میزبان بزرگ‌ترین جامعه‌ی یهودی اروپا بود اما تا ژوئیه‌ی همان سال بیش از نیمی از ۸۲۵ هزار یهودیِ مقیم این کشور روانه‌ی اردوگاه‌های مرگی نظیر آشوویتس و بوخنوالد شده بودند. تا پیش از آزادسازی کامل بوداپست به دست سربازان اتحاد جماهیر شوروی در فوریه‌ی ۱۹۴۵ ده‌ها هزار تن از یهودیان ساکن دو گتوی کوچک و بزرگ بوداپست هم به قتل رسیدند.

نگاهی به فیلم «روحانیون»؛ چون به خلوت می‌روند آن کارِ دیگر می‌کنند

عرفان ثابتی

وویچِیخ اسمارزوفسکی، که با فیلم قبلی خود «نفرت» (۲۰۱۶) به شهرتی چشمگیر در لهستان دست یافته بود، این بار فساد کلیسای کاتولیک را دستمایه‌ی آفرینش اثری کرده که خشم برخی از سیاستمداران محافظه‌کار حاکم بر لهستان را برانگیخته است. برای مثال، یاروسلاو سِلین، معاون وزیر فرهنگ لهستان، اسمارزوفسکی را به ترویج «کلیشه‌های منفی و برخورد نامنصفانه با کلیسا» متهم کرده است. مهم‌ترین برنامه‌ی خبریِ تلویزیون دولتی لهستان هم این فیلم را «حمله‌ی بی‌رحمانه و نادرستِ دیگری به کلیسای کاتولیک» خوانده است.

زن از دریچه‌ی دوربین

عرفان ثابتی

از تبعیض تحصیلی و تعرض جنسی در ایتالیا تا مداخله‌ی دین در تعریف مادری در آرژانتین، از ناسیونالیسم جنسیت‌زده در شیلی تا قتل‌های ناموسی در ترکیه، و از سرکوب میل جنسیِ زنانه در روسیه تا خرافات زن‌ستیزانه و تشدید شوک روحی مادران داغ‌دیده در کوزوو، زنان با محرومیت‌ها و دشواری‌های گوناگونی روبه‌رو بوده و هستند. عرفان ثابتی به مناسبت روز جهانی زن (۸ مارس) به معرفی و مرور مختصر ۹ فیلم جدید پرداخته است که در یک سال اخیر در جشنواره‌های بین‌المللی درخشیده‌اند.