چندی پیش صدمین سالروز تولد ولفگانگ بورشرت، نویسنده‌ی آلمانی بود. او به رغم اینکه ۲۶ سال بیشتر عمر نکرد آثار درخشانی همچون نمایشنامه‌ی «بیرون پشت در» را خلق کرد که جزو متون درسی بسیاری از دبیرستان‌های آلمان است. بورشرت که به دلیل انتقاد از سران نازی‌ها بارها زندانی و با حکم اعدام روبرو شده بود، پس از پایان جنگ و در دوران دوساله‌ی شکوفایی ادبی‌اش بر این هدف متمرکز بود که مسئولیت فجایع دوران نازی را به جامعه یادآور شود.

سر را به زیر انداختن چه بسا به این معناست که حقوقی که به سختی به دست آمده به آسانی از دست برود. به گفته‌ی ریچل جولی گاه انتخاب ما این است که ساکت بمانیم اما اغلب بی‌آنکه بفهمیم با آنها تبانی کرده‌ایم و همدستشان‌ شده‌ایم.

یکی از صبح‌های ماه آوریل گذشته افسران مهاجرت به محل زندگی مینکل مالیزایف در شهر لودن‌شاید آلمان رفتند تا خبری را برسانند که جز دردسر چیزی برایش نداشت. پس از چهار سال زندگی در آلمان می‌خواستند او و خانواده‌اش را به جایی برگردانند که از آن آمده بودند: چچن در روسیه.

«شیطان وجود ندارد» فیلمی چهار اپیزودی است و مضمون اصلی آن مسئولیت شخصی و پیامدهای آری یا نه گفتن به قدرت است. فیلم بدون پروانه‌ی ساخت تهیه شده و با محدودیت‌های بسیاری روبه‌رو بوده اما در ساختار فیلم اثری از این محدودیت دیده نمی‌شود و از این نظر با فیلم‌های «تاکسی» و «پرده» از جعفر پناهی متفاوت است.

ما در زمانه‌ای به سر می‌بریم که حکومت‌ها بیش از پیش و بدون ترس از مجازات، مخالفان خود را در دیگر کشورها به قتل می‌رسانند و حتی رئیس اینترپل هم از ناپدیدشدن در امان نیست. در چنین اوضاعی، «ما جیان» به شکلی تقریباً بی‌پروا شجاع است. عنوان آخرین اثر این رمان‌نویس تبعیدی رؤیای چینی است. این همان اصطلاح محبوب شی جین پینگ، رهبر چین، است.

انجمن جهانی قلم 15 نوامبر را «روز جهانی نویسندگان دربند» نامیده است. امسال در این روز آرونداتی روی، داستان‌نویس هندی، با انتشار نامه‌ای خطاب به شهید العَلَم، عکاس متهم به انتقاد از بنگلادش، از بازداشت و قتل روشنفکران دگراندیش، و لزوم همبستگی و مقاومت در برابر سانسور سخن گفته است.