آلبر کامو زمانی رمان را به عنوان عرصه‌ای تعریف کرده بود که در آن‌جا انسان با انسان‌های دیگر تنها می‌ماند. رمان طاعونی عرصه‌ای است که در آن همه‌ی انسان‌ها همه‌ی انسان‌های دیگر را تنها می‌گذارند.

در این باره که چگونه بیماری عالم‌گیر کنونی نابرابری‌های اجتماعی را تشدید کرده مطالب زیادی نوشته شده است. اما اگر وقوع این بیماریِ عالم‌گیر معلول نابرابری‌های جوامع ما باشد چه؟

در ژانویه‌ی 1941 آلبر کامو نگارش داستانی درباره‌ی ویروسی را آغاز کرد که به شکلی مهارناپذیر از حیوانات به انسان‌ها انتقال می‌یابد و در نهایت نیمی از جمعیت «شهری معمولی» به نام اوران، واقع در سواحل الجزایر، را از بین می‌برد. به عقیده‌ی بسیاری از صاحب‌نظران، «طاعون»، که در سال 1947 منتشر شد، بهترین رمان اروپایی پس از جنگ جهانی دوم است.

همه‌چیز جدید، عجیب و حیرت‌آور به نظر می‌رسد. در عین حال، انگار دوباره داریم خوابی تکراری می‌بینیم. از جهتی، همین طور است. قبلاً چنین چیزی را در مجموعه‌های تلویزیونی و فیلم‌های پرفروش دیده‌ایم. کم‌وبیش با این وضعیت آشنا هستیم، و همین امر به نوعی آن را عجیب‌وغریب‌تر می‌کند.

ادبیات در سراسر تاریخ‌ خود و در هر جغرافیا، آثار ارزنده و دردناکی دارد از نویسندگان و شاعران و تاریخ‌نگارانی که وحشت طاعون و بیماری‌های فراگیر را زیسته‌اند، با دو چشم خود شاهد بوده‌اند، عزیزی را از دست داده‌اند و درست مثل امروز ما در چهاردیواری خود محبوس شده‌اند.

هنگامی که در آوریل ۱۳۴۸ طاعون به دروازه‌های کاتالونیا رسید، پزشک حاذق، جائوما داگرامون، در پاسخ به «تردیدها و ترس‌ها»‌ی فزاینده‌ی اطرافیانش دست به قلم برد. او در رساله‌ای که به زبان کاتالان برای مقامات شهر زادگاهش لِییدا نوشت، مجموعه‌ای از اقدامات احتیاطی عاقلانه را فهرست کرد که هر کس می‌توانست انجام دهد. احتمالاً به خاطر گناهان، هوا فاسد شده است پس باید اولویت نخست، اعتراف باشد.

شیوع جهانی کووید-۱۹ موجب احساس وحشت‌زدگی شده است. اما وحشت‌زدگی چیست؟ آیا مسری است، و اگر هست چگونه به ما سرایت می‌کند؟ آیا نقطه‌ی عطفی وجود دارد؟ یعنی قبل از آن که وحشت‌زدگی به یک‌باره بروز کند، مجموعه‌ای از اتفاقات کوچک در کنار هم آستانه‌ای هراس‌انگیز به وجود می‌آورد؟