نسل اول کمیسیون‌های حقیقت‌یاب در آرژانتین (1983)، اوگاندا (1986)، نپال (1990)، شیلی (1990) و چاد (1990) پدید آمد و کمیسیون‌های ناقص قبلی در اوگاندا (1974)، بولیوی (1982) و زیمباوه (1983) را هم دربرمی‌گرفت. آنها به منظور تمهید مقدمات اقامه‌ی دعوای کیفریِ احتمالی تشکیل شدند و هدفی جز ثبت اسناد و مدارک مربوط به جان‌باختگان و ناپدیدشدگان قهری نداشتند.

فیلم هیچ (۲۰۱۹) ساخته‌ی شورا مکارمی، انسان‌شناس ساکن فرانسه، مستندی است درخشان به زبان فرانسه، شرح جست‌وجوی او در گذشته و اکنون در بازیابی حضور و هستی مادرش ــ از قربانیان خشونت حکومتی دهه‌ی ۱۳۶۰.

۷۵ سال پس از پایان جنگ، ما آلمانی‌ها باید از بسیاری دستاوردها خوشحال باشیم. اما هیچ یک از این دستاوردهای مثبت جاودانه نیست. به همین دلیل است که نباید از یاد برد که ۸ مه پایان آزادسازی نبود ــ حفظ آزادی و دموکراسی وظیفه‌ای ابدی است که از آن روز به ما سپرده شده است!

پارسال وقتی سِهام بن سِدرین، رئیس «کمیسیون حقیقت و کرامتِ» تونس، برای سخنرانی به مجلس رفت، هیاهوی نمایندگان مانع از شنیدن صدایش شد. سیاستمداران روی میزهای چوبی می‌کوبیدند و فریاد می‌زدند؛ برخی ایستاده بودند و با انگشت به او اشاره می‌کردند و اتهام می‌زدند. وقتی سروصدا بیشتر شد، بن سدرین مجلس را ترک کرد. نمایندگان کف زدند و هورا کشیدند.