تب‌های اولیه

اقتصاد مواد مخدّر: آزادسازی یا مجازات مرگ

فرهاد ثابتان

ممنوعیت تولید یا مصرف بعضی از کالاها پدیدهی جدیدی نیست و در فرهنگها و سنّتهای گذشته وجود داشته است. مثلاً بعضی از ادیان خوراک یا نوشیدنی هایی را حرام کردهاند. اما مواد مخدّر و در کل، مواد اعتیادآور، مثل هروئین، کوکائین، ماری‌جوانا، الکل، و سیگار، معمولاً مشمول ممنوعیت قانونی و شرعی نیز بودهاند. هدف این مقاله، اما، طرح و تحلیل گفتمان ممنوعیت و آزادسازی مواد مخدّر از دیدگاه اقتصادی و سیاسی است. 

ونزوئلا در ورطه‌ی سقوط آزاد

فرهاد ثابتان

تاریخ ونزوئلا نیز گویای نمونه‌ای از «بیماری هلندی» (Dutch Disease) است که درمان ندارد. این بیماری عارضه‌ای است که معمولاً کشورهای نفت‌خیز (یا سرشار از منابع طبیعی) به آن مبتلا می‌شوند. این بیماری از جهتی نعمت و برکت است، و از طرفی نقمت و نکبت.

افزایش نرخ ارز و تورم افسارگسیخته در ایران

فرهاد ثابتان

یک استاد اقتصاد در دانشگاه جانز هاپکینز آمریکا، با توجه به قیمت دلار که این هفته به مرز ۹۰۰۰ تومان رسید، نرخ تورم سالیانه‌ی ایران را ۱۱۶ درصد در سال تخمین زده است، یعنی تقریباً بیش از ۶/۵ درصد در ماه! این رقم بیش از ده برابر گزارش رسمی تورم در ایران است، و وضعیتی بسیار وخیم را نشان می‌دهد. اولین گام برای حل مشکل اقتصاد ایران قبولِ این واقعیتِ ناگوار است.

تأثیر تحریم‌های آمریکا بر اقتصاد ایران

مهران نخجوانی

خروج آمریکا از «برنامه‌ی جامع اقدام مشترک» (برجام) ظاهراً به معنی ابطال این موافقتنامه نیست. شورای امنیت سازمان ملل در مورد تجدید تحریمها علیه ایران بحثی نکرده است و در شرایط کنونی احتمال نمیرود که این موضوع مطرح شود. از آنجا که تجارت متقابل بین ایران و آمریکا ناچیز است، شاید تصور کنیم که تأثیر تحریمهای جدید آمریکا حداقلی خواهد بود. اما چنین نیست. چرا؟

از سیاتل تا هامبورگ: چالش‌های فرایند جهانی شدن

فرهاد ثابتان

روند «جهانی شدن»، که از چند دهه پیش آغاز شده و به سرعت ادامه و گسترش یافته، به اعتقاد اکثر اقتصاددان، منافع متقابل کشورهای سراسر دنیا را تأمین کرده و افزایش داده است. با این حال، این روند در سال‌های اخیر با اعتراضات جدی مواجه شده است. «جهانی شدن» چه پیامدهایی داشته، و دلایل مخالفت‌ها با آن چیست؟

درباره‌ی اعدام

به کوشش فرهاد ثابتان

آنچه در این دفتر آمده، طیف وسیعی از نظریه‌های گوناگون در باره‌ی اعدام است. چند تن از نویسندگان این مجموعه که تجربه‌ی نزدیک و تلخی با اعدام داشته‌اند، تجربه‌ی خود را روایت کرده‌اند و برخی دیگر صرفاً از جنبه‌های نظری به موضوع پرداخته‌اند. باید تأکید کرد که هیچ یک از آنان با مجازات جرائم سنگین مخالف نیستند، اما اعدام را، به دلائلی که مطرح می‌کنند مجازاتی متناسب با جرم و موازین حقوق بشر نمی‌دانند. در جمع‌آوری این مطالب سعی شده که همه‌ی دیدگاه‌ها مستدل و منصفانه ارایه شود.

اعدام و حق حیات در اقتصاد

فرهاد ثابتان

از نظر اقتصادی، اعدام به صرفه‌تر است یا حبس ابد؟ علم اقتصاد کدام‌ یک را به حال جامعه سودمندتر می‌داند؟ اصل تناسب و فایده‌گرایی چه ربطی به اعدام دارند؟ این مقاله تأملی اقتصادی در باب اعدام و تلاشی برای پاسخ دادن به این نوع پرسش‌ها است.

اسناد پاناما و نظریه‌ی «انتخاب عمومی»

فرهاد ثابتان

نویسنده فساد مالیِ سران بعضی از کشورهای جهان را بر اساس اسناد پاناما بررسی و دامنه‌ی این فساد را آشکار می‌کند. به نظر او، این نوع فساد را نمی‌توان با نظریه‌ی کلاسیک اقتصادی توضیح داد و نظریه‌ی انتخاب عمومی ابزار بهتری برای تحلیلِ این وضع است.