گفتگو میان جنبش‌های صلح‌طلب اروپای غربی و گروه‌های حقوق بشر در شرق سهمی حیاتی در غلبه بر تعارضات موجود در این قاره ایفا کرد و مبانی یک زبان سراسری را برای جامعه‌ی مدنی فراملی و انسان‌گرایانه بنیان نهاد. این ادعا که وقایع سال ۱۹۸۹ تماماً عبارت از «جبران عقب‌افتادگی» شرق از غرب بوده، نشانه‌ی غفلت از این تاریخچه است.