نویسندگی

امروز حدود ۵ میلیون از اتباع ترکیه در خارج از مرزهای این کشور زندگی می‌کنند و این روند مهاجرت هم‌چنان ادامه دارد. هر چند به دلایلی که در ادامه می‌خوانید، بایگانی کامل و تاریخچه‌ی دقیقی از ادبیات نسل اول مهاجران ترک در دسترس نیست اما دست‌کم این متون پرشمارند و درباره‌ی آن نیز بسیار نوشته شده‌اند. در نتیجه، این مقاله تنها روزنه‌ای به این خرده‌فرهنگ پویا به روی علاقه‌مندان خواهد گشود.

وقتی برتراند راسل مُرد در ایران برای گزاره‌ای که می‌خواست خبر این مرگ را بدهد اتفاق عجیبی افتاد. در مورد کسی که کتاب «چرا مسیحی نیستم» را نوشته بود باید چه می‌نوشتند؟ او جان به جان‌آفرین تسلیم کرد! این یعنی او اکنون به نزد دادار بی‌همتاست. اما این نظر کسانی است که به جان‌آفرین اعتقاد دارند و او نداشت، که مسیحی نبود. اگر این طور می‌نوشتند خبر مرگ او را برخلاف نظر او داده بودند.

خیلی‌ها عقیده ندارند که آدم می‌تواند شرحی از احوال دنیا و جامعه ارائه کند، بلکه فقط می‌تواند شرح حال خودش را بنویسد ــ بگوید «از دید من این‌طور بود.» تصور می‌کنند که کاری که نویسنده می‌کند گواهی دادن، اگر نه شهادت دادن، است و کتابی که می‌نویسید به این مربوط می‌شود که دنیا را چه‌طور می‌بینید و چه‌طور از خودتان مایه می‌گذارید. داستان قرار است «واقعی» باشد. مثل عکس‌ها.

سانتاگ یک «نویسنده‌ی متعهد» به کامل‌ترین معنای کلمه بود. در نبود او چیزی از گفتمان عمومی ما کم شده است چون سانتاگ دیگر بخشی از این گفتمان نیست. ما نیاز داریم که جای خالی او را پر کنیم، با ادامه دادن به خواندن آثار او و اندیشیدن از راه ایده‌های او، حتی و به ویژه وقتی که با آن‌ها مخالف‌ایم.