همان‌طور که هزار و یکشب با شاه‌زمان آغاز می‌شود داستان گذار افغان‌ها به ایران نیز با شاه‌زمان آغاز می‌شود. مقارن جلوس فتحعلی‌شاه و تسلط تدریجی انگلستان به هندوستان و رقابت روس‌ها با آن‌ها و آغاز «بازی بزرگ» است که شاهزاده زمان که از اعقاب تیمورشاه بود بر علیه ولیعهدی همایون برادرش شورش کرد و سلطنت را تصاحب نمود و باعث شد تا اولین کاروان پناهجویان سال ۱۱۷۶ شمسی با خدم و حشم شاهی به دربار فتحعلی‌شاه پناه آورند.
تبعیدیان قدیم و جدید بندرعباس این روزها با گسترش فضای شهری به این «خور» پناه برده‌اند. خورخواب‌ها با هر چه در دست دارند، مقوا و پارچه، چادری و خانه‌ای در میان مجرای فاضلاب برپا کرده‌اند و تبعید خود را بدین شکل ادامه می‌دهند.
اولین خودکشی ثبت شده در تاریخ ایران را می‌توان در دل بیستون یافت. در کتیبه‌ی بیستون در شرح چگونگیِ مرگِ کمبوجیه آمده: به «خویش‌مرگی مرد.» این که آیا کمبوجیه به مرگی خودخواسته مرده یا مرگی طبیعی رازی است که از پس سالیان هنوز نامکشوف و مورد جدل است. چند صباحی است اما که پژوهشی دیگر نیز به خویش‌مرگی‌های حوالی این کوه اضافه شده است. گویی عبارت حکاکی شده به سه زبان حالا خود دست به کار معنابخشی به این راز شده و از کلمات به بدن‌ها منتقل شده است.
«روز‌به‌روز تعدی نسبت به حیوانات بیشتر می‌شود. این بی‌حسی شرف یک ملتی را تحقیر می‌کند. جای بسی تأسف است که تاکنون برای وضع نمودن قوانینی جهت منع از ظلم نسبت به حیوانات در این مملکت اقدامی نکرده‌اند.» این سخنان انسانی امروزی در دفاع از حیوانات نیست.
جری پولاک آرتیست چک‌تبار وقتی اولین‌بار جزیره‌ی هرمز را می‌بیند می‌گوید: «اگر خداوند همه‌ی دنیا را رنگ کرده باشد، آخرسر به جزیره‌ی هرمز آمده و پالت رنگش را این‌جا گذاشته است». در تاریخ هزارساله‌ی هرمز بسیاری هستند که جزیره آنان را مرعوب این پالت کرده است. مارکوپولوی ونیزی و آلبوکرک دریاسالار پرتغالی و قشون کمپانی هندشرقی از معروف‌ترین مسخ‌شدگان این جزیره‌ی اسرارآمیزند.
آن را «غرابِ شیطان» می‌نامند. کشتی افسانه‌ای که ناخدایان هرمزگانی را در اعصار نه چندان دور اسیر خود می‌کرد و حالا بعد مدت‌ها گویا دوباره زنده شده است. صیادان هرمزگانی مدتی است که کشتی‌های چینی صید ماهی را به این نام خطاب می‌کنند. کشتی‌هایی که به‌رغم شکایات محلی‌ها تا مدت‌ها از سوی مسئولان خطای دید انگاشته می‌شد و وجودشان تکذیب می‌شد.