تبعیض جنسیتی

در روزهای پس از بمباران اتمی هیروشیما و ناگازاکی توسط آمریکا، سر و کله‌ی زن مرموزی در مطبوعات پیدا شد. روزنامه‌ها به مردم گفتند که یک «تبعیدیِ رایش سوم» یا به تعبیر معنی‌دارتری، یک «زن یهودی فراری» اسرار هسته‌ایِ لازم برای استفاده‌ی نظامی از اورانیوم را ربوده و از آلمان نازی گریخته است. دکتر لیز مایتنِر، فیزیک‌دان هسته‌ای، یک‌شبه به شهرتی زودگذر دست یافت و مطبوعات از او با عناوینی همچون «مادر یهودی بمب اتم» و «دانشمند پناهنده‌ی قهرمانی» یاد کردند که مانع از دستیابی نازی‌ها به سلاح هسته‌ای شد.

فیلسوفان امروز بیش از پیش به سهم فیلسوفان زن در تاریخ فلسفه‌ی اروپا پی‌برده‌اند؛ زنانی چون الیزابت بوهمیایی، مارگارت کاوندیش و آن کانوی در قرن هفدهم. در واقع، مجموعه‌ی جدیدی که انتشارات دانشگاه آکسفورد با عنوان «تاریخ جدید فلسفه‌ی آکسفورد» منتشر کرده است، احتمالاً انقلابی در نگاه ما به تاریخ فلسفه به پا خواهد کرد. اما جدای از اروپا، فیلسوفان زن در مجموع نادیده گرفته می‌شوند و سهم آنها عمدتاً ناشناخته باقی مانده است.

می‌خواستم با چند زن درباره‌ی کار خانه‌داری و استمرار کسالت‌آور آن گفتگو کنم، و یادداشتی بنویسم. یادم آمد پیش از آن دوباره فیلم معروف ژان دیلمان، شماره‌ی ۲۳ که‌دو کومرس، ۱۰۸۹ بروکسل را ببینم، که نزدیک به نیم قرن پیش ساخته شده، اما هنوز شاید گویاترین تصویر از یک‌نواختی و ملال کار خانگی است.

این دیگر خبر کهنه‌ای‌ست که شمار زنان کارگردان در هالیوود به نسبت مردان، ناچیز است و چندان هم تغییر نمی‌کند. اما کمتر کسی می‌داند که روزگاری در همین هالیوود، در دورانی که زنان آمریکا هنوز حق رأی نداشتند، زن کارگردانی بود که بالاترین دستمزد کارگردانی را دریافت می‌کرد.

بسیاری از فعالان حقوق زنان، برابری در قصاص را به دلیل مخالفت‌شان با اعدام، از فهرست خواسته‌هایشان کنار گذاشته‌اند و خواهان اعدام مردان قاتل، به خاطر رعایت برابری جنسیتی نیستند. اما در نبود قوانین عادلانه و منصفانه‌ای که جایگزین قصاص باشند، چنین معافیت‌هایی برای مردان، هزینه‌ی کشتن زنان را پایین آورده و ترویج و تشویق‌کننده قتل زنان به حساب می‌آیند.