به شخصه نمیدانم حساسیتها و دریافتها و اندیشههای من تا چه اندازه با این زبانِ دشوار و نه چندان دقیق اما بسیار سرزندهی لهستانی شکل گرفتهاند. آیا میتوانستم آنچه را که نوشتناش برای من اهمیت اساسی داشته به زبان دیگری بنویسم؟ آیا باید از بابت این تقدیرِ زبانیام شکرگزار باشم؟
لودویگ ویتگنشتاین زمانی به دوستی گفت: «من آدمی مذهبی نیستم اما چارهای ندارم جز این که هر مسئلهای را از دیدگاهی مذهبی بنگرم.» این مسائلی که او ادعا میکرد از دیدگاهی مذهبی در آنها نظر میکند معمولاً موضوعات خاص و عملیِ مربوط به منطق و زبان بودند. ویتگنشتاین پیش از آن که به فلسفه روی آورد تربیت و آموزش مهندسی دیده بود...
هویت ملی چیست و چه نسبتی با فرهنگ، ناسیونالیسم و مفهوم مدرنِ شهروندی دارد؟ چه شاخصههایی باید باشد تا به لحاظ حقوقی یا از نظر فرهنگی و تاریخی بتوانیم به یک نفر بگوییم ایرانی است؟ در ادامهی گفتوگو با دکتر تورج اتابکی، این پرسشها را با او در میان گذاشتهایم.
در این گفتگو با دکتر کاظم کردوانی، به بحثِ هویت، و مؤلفههای هویت ایرانی پرداختهایم. دکتر کردوانی جامعه شناس و دبیر سابق کانون نویسندگان ایران، و از رهبران پیشین کنفدراسیون دانشجویان است، و نوشتههای پرشماری دربارهی مباحث فرهنگی-سیاسی ایران دارد.
اتاق مکتوب، از قدیمیترین آثار پرستو فروهر، هنرمند هنرهای تجسمی است که در شهرهای مختلف دنیا از استرالیا و آمریکا تا شهرهای کوچک و بزرگ اروپا اجرا شده است. این اثر که از نوشتن خط فارسی/عربی روی دیوارها، زمین، و گاهی سقف مکان برگذاری پدید میآید، شاید بیش از هر چیز به خاطرهی زبان مادری در ذهن مهاجر اشاره میکند. در آخرین روزهای این چیدمان در فرانکفورت از پرستو فروهر دربارهی این کار هنری پرسیدم.
بنا بر روایتهایی که در گفتگوهای افلاطونی وجود دارد، سقراط زندگی خود را وقف طرح پرسش کرده بود و آماده بود برای دفاع از زندگی بر مبنای کاوش فلسفی، که با روش طرح پرسش انجام میشد جان خود را فدا کند. اما پرسش چیست؟ چرا تاکنون تحلیلهای زبانشناختی و بررسیهای فلسفی پاسخ جامعی ارائه نکردهاند؟