تب‌های اولیه

جنبش دادخواهان؛ مادران شنبه

مهدی شبانی ــ نهال تابش

مادران شنبه گروهی از زنان‌اند که از سال ۱۹۹۵ و به دعوت امینه اوجاک شکل گرفت. امینه که ۵۵ روز در جستجوی پسرش، حسن اوجاک، بود در نهایت جسد شکنجه‌شده‌ی او را در گورستان افراد بی‌هویت یافت. این زنان هر شنبه ظهر، نیم ساعت در میدان گالاتاسرای ترکیه گرد هم می‌آمدند. این گردهمایی در اعتراض به ناپدیدشدن‌های اجباری و قتل‌های سیاسی ترکیه در جریان کودتای نظامی دهه‌ی ۸۰ و ۹۰ میلادی است.

شعار «زن، زندگی، آزادی» از کجا آمد؟

سوما نگهداری‌نیا

شعار «ژن، ژیان، ئازادی» نخستین‌ بار در سال ۱۹۸۷ توسط جنبش آزادی‌بخشِ زنان کردستانِ ترکیه سر داده شد. بعدها مادران شنبه که در نتیجه‌ی ناپدیدشدن قهری فرزندانشان در استانبول تحصن می‌کردند این شعار اعتراضی را تکرار کردند.

مادران شنبه؛ دادخواهان «ناپدیدشدگان قهریِ» ترکیه

مهدی شبانی

مادران شنبه، زنانی که فرزندانشان در خشونت‌های سیاسی ترکیه ناپدید شده و به قتل رسیده‌اند، سال‌های زیادی‌ست که هر هفته همراه با خانواده‌هایشان در مرکز شهر استانبول جمع می‌شوند تا برای ناپدیدشدگانِ خود دادخواهی کنند. مهدی شبانی در این گزارش ویدیوئی داستان آنان را نقل کرده است.

«مادران شنبه» در ترکیه چه می‌کنند؟

امینه رزان کارامان

در دهه‌ی 1970 چند ناراضیِ سیاسی در ترکیه ناپدید شدند اما این کودتای سال 1980 بود که شکل جدیدی از خشونت سیاسی را در حوزه‌ی عمومی ترکیه رواج داد زیرا نیروهای نظامی و شبه‌نظامی شروع به دستگیری، شکنجه و سربه‌نیست کردن مخالفان-عمدتاً- در زندان‌ها، کلانتری‌ها، و شکنجه‌گاه‌ها کردند. در دوران کودتا و پس از آن افرادی در سراسر کشور شکنجه و ناپدید شدند. اما این امر، به‌ویژه در دهه‌ی 1990، در بخش شرقی ترکیه، که اکثر جمعیت آن را کردها تشکیل می‌دهند، سازمان‌یافته‌تر بود.