پیش از هر چیز باید به دقت واقعیتِ افسانههای رایج دربارهی مقاومتِ خشونتپرهیز را برملا کنیم ــ همان افسانههایی که میگویند این مقاومت منفعل، ضعیف یا بیفایده است، یا اینکه فقط در صورتی مؤثر است که طرفِ مقابل به اخلاق بها دهد.
فراخوان تظاهرات بروکسل را در اینستاگرام میبینم و به خانمی که نام کوچک و شمارهی تلفنش در پوستر شهر محل زندگیام منتشر شده پیام میفرستم. هزینهی رفتوبرگشت به بروکسل را که برایش واریز میکنم، اسمم را میپرسد. چند دقیقه طول میکشد تا تصمیم بگیرم که چه نامی را به او اعلام کنم.
در سال ۲۰۱۹ در میانهی انقلاب سودان، تصویر زنی سر تا پا سپیدپوش بهسرعت فراگیر شد. او روی سقف ماشینی ایستاده بود، انگشت سبابهاش را بالا گرفته بود، شعری انقلابی از «ازهری محمد علی» میخواند و اطرافیان با فریادِ «انقلاب» جوابش را میدادند. «آلاء صلاح» که در ابتدا نامش فاش نشد، با ردایی سپید بر تن و گوشوارهای طلایی بر گوش، یادآور لباس «آمانیرناس» ملکهی باستانی نوبیایی سودان قدیم و فاتح رومیان بود. مفسران این ژست را «تصویر انقلاب» نامیدند.
این روزها برلین برای ما حال و هوای ایران را دارد؛ هر گوشهاش عدهای در حال آمادهسازی و تدارکات برای تجمع روز بعدش میباشند. عکسهای این ویدیو بخش کوچکی است از تجمعات کوچک و بزرگ در برلین طی سه ماه گذشته.
اغلبِ متخصصان مبارزهی خشونتپرهیز را آن کنشی میدانند که توسط مردمانی غیرمسلّح انجام شود که به کسی آسیب بدنی نمیزند یا کسی را تهدید به آن نمیکند. آسیب به اموال اگر بهصورتی دقیق و باقاعده صورت گیرد و پیامی روشن دربر داشته باشد، میتواند یک روشِ بیخشونتِ کارشکنی در امور لحاظ شود.
این مطلب حاصل مصاحبه با افرادی عادی در تهران از سنین، جنسیتها، قومیتها و عقاید دینیِ متفاوت است. در این گفتگوها کوشیدهام تا افراد بخشی از زندگی روزمرهی خود را روایت کنند و از تجربهی خویش در مورد اعتراضات در مهر و آبان ۱۴۰۱سخن بگویند.