تب‌های اولیه

هاگوپ مینتزوری؛ دو زندگی در یک قرن

هاکان گوگرجین‌اوغلو ــ مهدی شبانی

این گزارش ویدیویی دربارهی زندگی هاگوپ مینتزوری، نویسنده‌‌ی ارمنی‌تبار ترکیه، است که آثارش تصویر زنده و گویایی از زندگیِ ارمنی‌ها، به‌ویژه روستانشینان ارمنی، در ترکیه ارائه می‌کند.

 

«عشق و وصال و مرگ از یک طایفه‌اند»؛ یادی از عباس معروفی

سپهر عاطفی

عباس معروفی، نویسنده‌ی شهیر ایرانی پنجشنبه ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ در تبعید درگذشت. او در این گفتگو که در سال ۲۰۱۸ و در حاشیه‌ی نمایشگاه «کتاب بدون سانسور» انجام شده، بخش‌هایی از آخرین رمانش «نام تمام مردگان یحیاست» را می‌خواند، درباره‌ی آن حرف می‌زند و از لذت نوشتن و زندگی‌اش در تبعید به‌عنوان نویسنده و ناشر می‌گوید. آقای معروفی در سال ۱۳۷۴ و در پی تهدیدها و ممنوعیت‌ها ایران را ترک کرد و ساکن برلین شد. او در بخشی از این گفتگو می‌گوید «می‌خواهم خودم را خرج کتاب و کلمه و فرهنگ و انسان کنم.»

موسی آنتر، پرتره‌‌هایی از یک کردِ بی‌خشم

مهدی شبانی

موسی آنتر، یا به قول دوستدارانش «آپه موسی»، یکی از نمادهای مردم کرد است. «آپه» در زبان کردیِ کرمانجی به معنای عمو است. لقب «عمو موسی» حاکی از جایگاه او در میان کردهای ترکیه است. او عمویی بود که زبان و فرهنگ کردی را برای خانواده‌ی بزرگش حفظ کرد و پرورش داد.

ناظم حکمت؛ شاعری در زندان و تبعید

مهدی شبانی

یادی از ناظم حکمت، شاعر انقلابی ترکیه که شهرت و اعتباری جهانی داشت اما آثارش در کشور خود او ممنوع بود و سال‌های بسیاری از زند‌گی‌اش در زندان و تبعید گذشت.

یادی از عزیز نسین، نویسنده‌ی بت‌شکن ترکیه

مهدی شبانی

عزیز نسین، نویسنده، مترجم و طنزنویس مشهور ترکیه بود که نوشته‌هایش به بیش از ۳۰ زبان، از جمله فارسی ترجمه شده و خوانندگان بسیاری دارد. او بارها به دلیل انتقاد‌های تندش از ارباب دین و حکومت محاکمه و زندانی شد. در سال‌های آخر به صراحت و بی‌باکانه با قشریون مذهبی سرشاخ می‌شد و ترجمه‌ی کتاب «آیات شیطانی» سلمان رشدی را آغاز کرده بود. در این گزارش ویدیوئی، مهدی شبانی یادی کرده است از این روشنفکر بت‌شکن ترکیه که نزدیک به سی سال پیش درگذشت اما اندیشه‌ها و نوشته‌هایش زنده و برقرار مانده.

«خالده ادیب»؛ سیمای یک زن شورشی

مهدی شبانی

خالده ادیب، از مهم‌ترین زنان روشنفکر و مبارز ترکیه بود که در دوره‌ی گذار از سلطنت عثمانی به جمهوری ترکیه نقش بسیار مؤثری داشت. زنی نویسنده، معلم، مبارز حقوق زنان و نماینده‌ی مجلس که پیش‌تر از زمانه‌ی خود بود. مهدی شبانی درباره‌ی زندگی و آثار او با فیضا هپ‌چیلنگرلر گفتگو کرده است که خود از نویسندگان شناخته شده‌ی ترکیه و معتبرترین محقق درباره‌ی خالده ادیب و مؤلف کتاب‌ها و مقالات متعدد درباره‌ی اوست.

گورهای غریب

شقایق صادقی

این مجموعه حاوی عکس‌‌هایی از سه گورستان در تهران است که درگذشتگانِ بهائی، و اعدام‌شدگان دهه‌ی ۶۰ در آنها به خاک سپرده شده‌اند، برخی با نام و نشان، و بسیاری که در تابستان ۶۷ مخفیانه و گروهی اعدام شدند بی نام و نشان