فریده لاشایی، اما وقتی نگاه می‌کنم

سیاره یا پلاستیک عنوان نمایشگاه عکسی است که نشنال جئوگرافیک در شهر بولونیای ایتالیا برگزار کرده است و تا ۲۳ سپتامبر ادامه دارد. آثار هنرمند انگلیسی «مندی بارکر» که سال‌هاست از پلاستیک‌های موجود در دریاها و اقیانوس‌ها عکاسی می‌کند نیز در کنار عکس‌های نشنال جئوگرافیک نمایش داده شده است. هدفِ این نمایشگاه آشنا کردن بازدیدکنندگان با خطرِ استفاده از پلاستیک و نیز ارائه‌ی راهکارهایی برای مقابله با مصرف پلاستیک است.

«سال‌های ترس» نمونه‌ای از مقاومت «فردی» در برابر دروغ‌پردازیِ «حکومتی» است. امین ضرغام با سفر به هزارتوی دوران کودکی، خرده‌روایتی در برابر کلان‌روایت هژمونیک آفریده؛ ضدخاطره‌ای در تقابل با خاطرات رسمی. ضرغام، به تعبیر هانا آرنت، به مسئولیت شخصی در دوران دیکتاتوری متعهد مانده و کوشیده تا با بازآفرینیِ بخشی از خاطراتش حائل و مانعی در برابر تحمیل دروغ خلق کند. «سال‌های ترس» بار دیگر مسئولیت شهروند در دوران استبداد را به ما یادآوری می‌کند: پافشاری بر حقیقت و تن در ندادن به هم‌رنگی با جماعت. و این برای یک اثر هنری امتیاز ناچیزی نیست.

تصور کنید که شخصی‌ تمام مدت کنار شما ایستاده و هر بار که قدم اشتباهی‌ برمی‌دارید آن را به شما گوشزد می‌کند. این احساسِ هر روزه‌ی میلیون‌ها نفر از افرادِ مبتلا به اضطراب است. الیویا ریمز، روانشناس و پژوهشگر اضطراب و افسردگی در دانشگاه کمبریج در بریتانیا، سه راهبرد مقابله‌ای برای رها شدن از شر «آن شخص» ارائه می‌دهد.

تاریخ خلیج‌ فارس از دیرباز با جزیره‌ هرمز ‌پیوند خورده که در متون تاریخی از آن به عنوان نگین خلیج ‌فارس یاد شده است. نامیدن روز دهم اردیبهشت به نام «روز خلیج‌فارس» نیز به مناسبت‌ فتح جزیره‌ی هرمز بوده است، روزی که جزیره‌ی هرمز پس از یک قرن تصرف پرتغالی‌ها دوباره به ایران بازگشت.

اتاق مکتوب، از قدیمی‌ترین آثار پرستو فروهر، هنرمند هنرهای تجسمی است که در شهرهای مختلف دنیا از استرالیا و آمریکا تا شهرهای کوچک و بزرگ اروپا اجرا شده است. این اثر که از نوشتن خط فارسی/عربی روی دیوارها، زمین، و گاهی سقف مکان برگذاری پدید می‌آید، شاید بیش از هر چیز به خاطره‌ی زبان مادری در ذهن مهاجر اشاره می‌کند. در آخرین روزهای این چیدمان در فرانکفورت از پرستو فروهر درباره‌ی این کار هنری پرسیدم.

نادیا مراد به همراه دنیس موکویگی برنده‌ی جایزه‌ی صلح نوبل ۲۰۱۸ شد. او در سخنرانی‌اش در اسلو گفت تنها جایزه‌ای در جهان که می‌تواند شرافت ما را بازگرداند عدالت و مجازات مجرمان است. نادیا از اقلیت قومی-مذهبیِ ایزدی اهل روستای کوجو در عراق و از قربانیان داعش است که در سال ۲۰۱۴ شش برادر و مادرش در کنار ۶۰۰ نفر ایزدی در حمله‌ی داعش به روستای آنها کشته شدند و خود او نیز برای مدتی به اسارت داعش در آمد.

همزمان با سی وچهارمین جشنواره‌ی موسیقی فجر، اجرایی در خیابان داشتم در مقابل تالار وحدت، اجرای ناله سرکن. اجرایم برای صداهایی که برای خواندن ترکِ وطن می‌کنند، برای نگاه پرحسرت دختر نوازنده‌ی اصفهانی که پارسال نگذاشتند روی صحنه برود، و برای تمام زنان سرزمینم بود که لالایی‌هایشان هم بی‌ صداست.

عسل باقری، دکترای زبانشناسی و نشانه‌شناسی و مدرس دانشگاه سوربن پاریس در کنفرانس «انقلاب ایران، پس از ۴۰ سال: گسست‌ها و پیوستگی‌ها» بررسی گرایش‌ها و جریانات سیاسی در ایران امروز را موضوع سخنرانی‌اش قرار داده بود.

نسیم خاکسار، نویسنده و نمایشنامه‌نویس با مروری بر داستان‌ها و شعرهای منتشر شده در چهار دهه‌ی بعد از انقلاب، گزارشی مختصر از انعکاس روایت زندگی مردم در ادبیات ارائه می‌دهد و بازتاب دیدگاه‌های آن‌ها از انقلاب و واقعیت برخواسته از دل آن را در شعر و داستان‌های منتشر شده در این ۴۰ سال بررسی می‌کند.

جلیل روشندل، استاد علوم سیاسی و امنیت بین‌الملل دانشگاه کارولینای شمالی، در کنفرانس «انقلاب ایران، پس از ۴۰ سال: گسست‌ها و پیوستگی‌ها» به «پارادایم سیاست خارجی ایران» پرداخت.

عمار ملکی، استادیار علوم سیاسی در دانشگاه تیلبرگ هلند، در سخنرانی خود در کنفرانس «انقلاب ایران، پس از ۴۰ سال: گسست‌ها و پیوستگی‌ها» به گرایش‌ها و جریانات سیاسی در ایران امروز پرداخت.

۱۲۸۵ پس از پیروزی مشروطه، زنان با نوشتن در روزنامه‌ها، اعتراض به قوانین نابرابر خانواده و به‌ویژه سن پایین ازدواج، تعدد زوجات و حق نابرابر در طلاق را آغاز کردند.

۱۳۱۰ با تصویب «قانون راجع به ازدواج»، در دوران رضا شاه، ثبت ازدواج و طلاق در محضر اجباری شد؛ حداقل سن ازدواج دختران ۱۳ سال شد و مردها مکلف شدند که اگر زن دیگری دارند، قبل از ازدواج مجدد اطلاع دهند.