جوانان و سیاست

جوانان عراقی که در اکتبر ۲۰۱۹ به میدان تحریر بغداد آمدند پارچه‌ی بلندی با خود حمل می‌کردند که بر آن نوشته شده بود: «ما نسلی هستیم که در جنگ‌های شما زاده شدیم، کودکیمان را در میان تروریسم شما گذراندیم، نوجوانیمان در میان فرقه‌گرایی شما گذشت، و جوانیمان در فساد شما تباه شد. ما نسل رویاهای ربوده شده و پیری زودرسیم.»

اغلب جامعه‌شناسان شکستن قواعد اجتماعی توسط جوانان را بر اساس مفاهیمی چون «بحران هویت»، «شکاف نسلی» و یا ناشی از استیصال و ناتوانی جوانان در رساندن پیام خود تحلیل می‌کنند. اتفاقا پیام جوانان واضح است. این «بزرگسالان» هستند که نمی‌خواهند پیام تخریب‌گری «جوانان» را بشنوند

تمایزگذاری سنی امری قراردادی و دلخواهانه است. ما نمی‌دانیم پیری چه‌وقت آغاز می‌شود؛ درست همان‌طور که نمی‌دانیم ثروتمند‌بودن از کجا آغاز می‌شود. در همه‌ی جوامع، در جبهه‌ی میان جوانی و سالخوردگی جنگ برقرار است. طبقه‌بندی بر حسب سن همواره به معنای ایجاد محدودیت و ایجاد نظمی است که هر کس باید جای خود را در آن بشناسد

انقلاب‌ ابتدا در ذهن‌ها رخ می‌دهد. نقشه‌های شناختی جدیدی که می‌سازیم باعث می‌شود چشم‌اندازهای جدیدی به جهان داشته باشیم. عجیب نیست که نسل جدید مصر بود که مردم را به انقلاب فراخواند چون آنها تنها کسانی بودند که توانستند در فضایی دور از مدارس، و با استفاده از منابع غیررسمی به‌ویژه اینترنت از نظام قدیم بگسلند.

جوانان مسلمان از یک‌ سو در معرض سوء‌تفاهم‌های فراگیر و بازنمایی‌های ناخواسته هستند و از دیگر سو، در تلاش برای یافتن موقعیت‌های شایسته برای زیستن. از یک‌ سو در غرب آنها را تروریست‌های بالقوه می‌بینند و از سوی دیگر، حاکمان اقتدارگرای کشورهایشان آنها را «آینده‌سازان» می‌خوانند در حالی که برای اکثریت آنها هیچ روزنه‌ای برای داشتن زندگی‌ای دلخواه و سازنده باقی نمی‌گذارند.

بخش بزرگی از نیروی کار در بازار امروز را می‌توان «بی‌ثبات‌کاران» نامید. جوانانی که از امنیت بازار کار محروم هستند، از وضعیت لرزان خود سرخورده‌اند، و این باعث می‌شود اغلب عصبانی و خشمگین باشند. وضع متزلزلشان به آنها اجازه نمی‌دهد شبکه‌ی معناداری از روابط قابل اعتماد برقرار کنند و این بر سرخوردگی و خشمشان می‌افزاید.

جوانان هویت‌های متکثری دارند و دنباله‌روی هیچ نوع سیاست به‌خصوصی نیستند؛ بلکه در برهه و شرایط مختلف دست به انواع و اقسام سیاست‌ورزی می‌زنند. اما وقتی دست به عمل سیاسی می‌زنند، اغلب ذوق و سلیقه و ابداعات جوانی را به کار می‌گیرند. آنان بدین طریق مهر جوانی را بر پیشانی مبارزات سیاسی حک می‌زنند و درگیری‌شان را به گونه‌ای نوآورانه ابراز می‌نمایند.