عزت‌الله نگهبان، پیشگام ‌باستان‌شناسی نوین ایران

پرویز نیکنام

پائیز ۱۳۴۰ درست دو سال بعد از تأسیس مؤسسه ‌باستان‌شناسی دانشگاه تهران، این مؤسسه ‌در برنامه‌ی حفاری تپه مارلیک با اداره‌ی ‌باستان‌شناسی وابسته به وزارت فرهنگ شرکت کرد که سرپرست این گروه دکتر عزت‌الله نگهبان بود.

ما و دموکراسی آتن

مری بی‌یِرد

عمیق‌تر اندیشیدن به بحث‌های آتنی‌های باستان درباره‌ی دموکراسی می‌تواند محدودیت‌های تفاسیرِ ما از دموکراسی را بر ملا کند ــ تفاسیری که معمولاً فرایند دموکراتیک را به رأی دادن تقلیل می‌دهند.

مقاومت زنانه

بشرا جهانی

این نامه و دل‌نوشته‌ی من برای زنانِ هم‌سرنوشتم است تا بخوانند و آگاه شوند که تنها نیستند. ما در هر گوشه‌ای این مبارزه را به شکل‌های متنوع ادامه خواهیم داد، حتی اگر هیچ چیزی برایمان باقی نماند.

سلوک سیراک و سیر خط‌هایش

فرشته مولوی

خواب‌بیدار به صد سالِ پشتِ سر نگاه می‌کنی و می‌بینی جز آن تکه‌ی هموار و تابناک دهه‌ی چهل‌ و دو سه سالی از دهه‌ی بعد که بیشتر از جنس چهل است تا از جنم پنجاه، باقی همه سنگلاخی زیر پای رهرو هنر و ادب این خطه بوده و بس.

چهاردهمین همایش دوسالانه‌ی ایران‌شناسی

ایقان شهیدی

امسال همایش دوسالانه‌ی ایران‌شناسی از ۱۲ تا ۱۵ اوت برای نخستین بار در مکزیک و با حضور بیش از ۴۰۰ نفر از استادان، محققان و دانشجویان حوزه‌ی ایران‌شناسی از چهارگوشه‌ی جهان برگزار شد.

دین چگونه در دنیایی بی‌خدا دوام می‌آورد؟

شادی حمید

تا چندی قبل، به نظر می‌رسید که دین رو به زوال است. تصور بر این بود که وقتی مردم ثروتمندتر و تحصیل‌کرده‌تر ‌شوند، نیاز به آرامش‌بخشی و معنابخشیِ دین کاهش خواهد یافت.

روفیا، فرخ‌لقای سینمای ایران

کیان ثابتی

روفیا در اوایل دههی ۱۳۳۰ پا به عرصهی سینما گذاشت و پس از دوازده سال در اوج محبوبیت و شهرت سینما را کنار گذاشت. او سال‌ها پیش از آذر شیوا در اعتراض به وضعیت زنان در سینمای ایران با هنرپیشگی وداع کرد.

چطور می‌توان به جنگ بر سر آب پایان داد؟

رومن کرزناریچ

در دهه‌های آینده از هر چهار نفر یک نفر از کمبود آب متأثر خواهد شد، و شهرهای دنیا از لس آنجلس و قاهره تا ملبورن و سائوپائولو با کمبود شدید آب مواجه خواهند بود.

عباس سحاب، نقشه‌نگار مدرن ایران

پرویز نیکنام

نقشه و اطلس‌ها‌ی جغرافیایی مهم‌ترین آثار عباس سحاب را تشکیل می‌دهند و او در طول زندگی حرفه‌ای خود بیش از ۷۰۰ اثر خلق کرده است که نقشه‌ها‌ی استان‌ها‌ و مناطق ایران، نقشه‌ی شهرهای ایران و نقشه‌ی کشورهایی نظیر پاکستان، افغانستان، ترکیه، کویت، عراق، عربستان، هندوستان، اندونزی، قبرس و ... را در بر می‌گیرد.

گوش کن، وزش ظلمت را می‌شنوی؟ جستاری درباره‌ی فیلم «منطقه‌ی موردنظر»

روزبه کمالی

فیلمِ منطقه‌ی موردنظر (۲۰۲۳) ــ The Zone of Interest ــ ساخته‌ی جاناتان گلیزر، فیلم‌ساز انگلیسی، در مراسم اسکار امسال به‌عنوان بهترین فیلم خارجی برگزیده شد و جایزه‌ی بهترین طراحی صدا هم به آن تعلق گرفت.

 

گابریل گارسیا مارکز، «صد سال تنهایی» و داستان‌هایی برای زندگان

سیلوانا پاترنوسترو

به برادر کوچک‌ترش، گوستاوو، گفته بود که روزی کتابی خواهد نوشت که بیشتر از دون‌ کیشوت خواننده خواهد داشت. بعد از ازدواج به همسرش مرسده گفته بود که نگران پول نباشد چون تا قبل از چهل سالگی رمانی منتشر می‌کند که همه‌ی مردم دنیا آن را خواهند شناخت.

نویسندگان چگونه فاشیسم را از سر گذراندند

گوستاو جانسون

جمهوری وایمار در حالی فرو پاشید که جمهوریِ ادبیات شکوفا بود. کتاب‌های توماس مان و روبرت موزیل زمانی به ناشران سپرده شد که فاشیست‌ها در خیابان با کمونیست‌ها سرگرم مبارزه بودند.

تخیل امکان تغییر، ایده‌پردازی برای لحظه‌ی انفجار

مریم فومنی در گفت‌وگو با یک جامعه‌شناس از ایران

انقلاب کلاسیک بیش از هر چیز در سطح سیاسی تغییر ایجاد می‌کند، یعنی قدرت سیاسیِ مستقر را به زیر می‌کشد. اما انقلاب زندگیِ روزمره در ساحت اجتماعی رخ می‌دهد و بر ساحتی که مناسبات انسانی در آن جریان دارد اثر می‌گذارد؛ انقلاب زندگیِ روزمره رابطه‌ی انسان با خود، با دیگر انسان‌ها و با فضای پیرامونش را دگرگون می‌کند.

یک صندلی از آنِ خود، سرگذشت گلی ترقی

بی‌تا ملکوتی

«تابستان بدی بود». این جمله، شروع داستانی است از گلی ترقی با عنوان «خانه‌ای در آسمان» که در مجموعه داستان خاطرات پراکنده منتشر شده است. اخیراً این جمله و این داستان برای دوستداران و علاقه‌مندان آثار گلی ترقی معنای واقعی‌تری یافته است، با انتشار این خبر که این نویسنده‌ی توانا و سرشناس ایرانی را به یک آسایشگاه سالمندان در حومه‌ی پاریس برده‌اند.

ابزارمان به ما شکل‌ می‌دهند

برایان نورتون

از نظر برنارد اشتیگلر، فیلسوف فرانسوی و یکی از باسابقه‌ترین و برجسته‌ترین نظریه‌پردازان عصر دیجیتال، درک و فهمِ جهان نیازمند آن است که از نگاه متعارف به فناوری فراتر رویم.