داستایفسکی را سرزنش نکنید
میخائیل شیشکین
ادبیات نیز از حملهی روسیه به اکراین در امان نمانده است. اکنون زبان پوشکین و تولستوی به زبان جنایتکاران جنگی مبدل شده است. اما آیا این به آن معنا است که باید فرهنگ و ادبیات روسیه را مقصر قلمداد کرد و آن را کاملا کنار گذاشت؟
نویسنده و اهلیهایش
فرشته مولوی
آرزو و خیال اگر در گسترهی دانش و فن آغازی برای «رفتن تا رسیدن» است، در پهنهی هنر و ادبیات سوختِ «رفتن برای رفتن» است. همین است که در ادبیات خیال پریدن و پرواز ازلی-ابدی و یگانه است ــ گیرم که در ذهن هرکس در هر آن رنگ و شکلی دیگر میگیرد.
ابعاد آزادی بیان: یک چهارچوب نظری جدید
میثم بادامچی
آزادی بیان مهم است چون بدون آن مشارکت دموکراتیک اصیل شهروندان در جامعهشان ناممکن است و نیز مهم است چون بدون آن شهروندان قادر نخواهند بود بهصورت خودآیین و مستقل ارزشهای خود را در زندگی انتخاب کنند و بر اساس آن، حیات خویش را به پیش برند.
من زمانی پلیس بودم اما حالا گدایی میکنم
زهرا جویا و گزارشگران «رخشانه»
یکسال پس از به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان چه بر سر زنان و دختران این کشور آمده است و دنیای آنها دستخوش چه تغییراتی شده است؟ در اینجا از خلال روایتهایی دستِ اول با مسائلی آشنا میشویم که آنها در این «آپارتاید جنستی» با آن مواجهاند.
نگاهی به زندگی و آثار نویسندگان زن ترکیه که با نام مردانه مینوشتند
نهال تابش
به نظر میرسد که نامهای مردانه یا مبهم همچون سپری از زنان در برابر انتقادات و خشونت جامعهی ادبیِ مردانه محافظت میکرده است. مری آن ایوانز (جورج الیوت)، آمانتین اُرُر لوسیل دوپَن (ژرژ ساند) و کاترین هریس بردلی (مایکل فیلد) از معروفترین نویسندگانی هستند که در دنیای ادبیات با نام مستعار مردانهشان شناخته میشوند.
اگر از آزادی بیان دفاع نکنیم کارمان به زندگی در استبداد ختم میشود
مارگارت اتوود
سلمان رشدی اکنون، بدون این که خود بخواهد، به قهرمان آزادی بیان تبدیل شده است. در همان حال که او سلامتی خود را باز مییابد ما نیز باید در کنار او بایستیم و از اصل آزادی بیان دفاع کنیم.
بزرگداشت قربانیان خشونت به علل مذهبی یا اعتقادی
مهدی شبانی
قربانیان خشونت به دلیل اعتقادات، شامل اقلیتهای مذهبی، غیرمذهبی، دگرباشان جنسی، پناهجویان و کودکان و زنانی هستند که با انواع مختلفی از تبعیض و خشونت مواجه هستند. نامگذاری روز ۲۲ اوت به عنوان «بزرگداشت قربانیان خشونت به علل مذهبی یا اعتقادی» اندکی پس از حملاتی مرگبار به کلیساهایی در سریلانکا و مساجدی در نیوزیلند در سال ۲۰۱۹ به تصویب سازمان ملل متحد رسید. جامعهی جهانی در این روز به بازماندگان و قربانیانی که به دلیل عقیده یا دین خود مورد تهدید، حمله و خشونت قرار گرفته و میگیرند ادای احترام میکند.
جنگ ابرقدرتها به دموکراسی آسیب میرساند
مایکل برنز، ون جکسون
دموکراتها و جمهوریخواهان از چشمانداز رقابت طولانیمدت با چین بهیکسان استقبال کردهاند و آن را چالشی میدانند که در اثر مواجهه با آن، بهترین قابلیتهای ایالات متحده بروز خواهد کرد. سالهاست که واشنگتن چین را تنها رقیب مهم نظامی ایالات متحده معرفی کرده است و آن را تهدیدی میداند که میتواند ارادهی ملی را به حرکت آورد و دموکراسیِ بیمار آمریکایی را درمان کند.
روایتهایی از کشف حجاب: «فکر میکردم مردانگی این است که به حجابِ خواهر و مادرت گیر بدهی»
مریم فومنی
سحر که در یک خانوادهی سنتی در جنوب تهران بزرگ شده، در اواخر دبیرستان، ابتدا چادر و سپس حجاب را کنار گذاشت. او که نام و مشخصات واقعیاش به درخواست خودش محفوظ نگهداشته شده، دربارهی تجربهاش از برداشتن حجاب میگوید.
اعترافات اجباری، حنایی که کمکم رنگ میبازد
هرمز دیّار
سیاهی، تنگنا و انزوای زندان که روزگاری تنها بهعنوان حبس استفاده میگردید و ابزاری بود برای جداگرداندن «تن» متهم از مابقی دنیا، اینک ابزاری شد برای منزویگرداندن «روان» متهم، برهمزدن ذهن و قوهی تمیز او و اعترافگیری هرچه آسانتر و سریعتر. بازجویان حتی از علم نوپای روانشناسی برای درهمشکستن روح و روان متهم مدد گرفتند.
پادکست خانه
حتماً شما هم تا کنون بارها اصطلاح «رد پای کربنی» را شنیدهاید. ردپای کربنی مجموع گازهای گلخانهای است که یک کشور، یک سازمان، یک رویداد، یک محصول یا حتی یک شهروند تولید میکند. هر یک از ما بسته به میزان رد پای کربنی که از خود به جا میگذاریم در تخریب محیط زیست و آسیب زدن به جهان پیرامون خود نقش داریم، در همین هوای آلوده که نفس میکشیم، در از بین رفتنِ تنوع زیستی و باورتان بشود یا نه حتی در گرمایش زمین! فهیمه خضر حیدری در مجموعه پادکستِ «خانه» میکوشد تا توجه ما را به میزان رد پای کربنی که پشت سر خود به جا میگذاریم جلب کند.
قتلهای زنجیرهای
در دو دههی اخیر رسانهها دستکم در ماه آذر دربارهی قتل روشنفکران ایرانی به دست حکومت ایران گزارش میدهند، با این حال بخش زیادی از این گزارشها به چندوچون و جزئیات ترورها اختصاص دارد. زنده نگاه داشتن یاد این کشتهشدگان بخشی از روند دادخواهی و مبارزه برای اجرای عدالت است. پادکست «قتلهای زنجیرهای» اما نه در قتل، که در زندگی مقتولان سیاسی ایران کندوکاو میکند و به دنبال پاسخ این سؤالات است که آنها چه کردند و چه میراثی از خود بهجای گذاشتند؟
کتاب شنیداریِ «بخوان به نام ایران»
«بخوان به نام ایران» عنوان کتابیست که زندگی داریوش و پروانه فروهر را از زبان فرزند آنها، پرستو روایت میکند. نسخهی چاپی این کتاب اولین بار در سال ۱۳۹۰ منتشر شد. نسخۀ شنیداریِ این کتاب در فصلهای مختلف و به طور کامل در اینجا و شبکههای اجتماعی آسو در دسترس است.
گزارش سفر به ترکمنصحرا
کاظم سادات اشکوری
کاظم سادات اشکوری شاعر است اما گزارشنویس زبده و ورزیدهای هم هست. گزارشهای او، بهخصوص از نواحی روستایی ایران، دلانگیز است و بوی کوهستان و بنفشهی کوهی میدهد. شعرگونه است و خواننده را به یاد طبع بلند فرخی سیستانی میاندازد. این گزارش را او از سفر به ترکمنصحرا نوشته است.
اصول و مضامین پستمدرنیسم
میثم بادامچی
یکی از اهداف نگارش کتاب نظریههای بدبینانه البته نقد افراطها در شکلهای گوناگون سیاستورزیِ هویتی در دنیای غرب است که پشتوانهی آن رویکرد پستمدرن متخصصان علوم انسانی، عمدتاً با گرایش چپ سیاسی، در دانشگاههای غربی است.
ارامنهی گمشدهی غازیعینتاپ
اومیت کورت
ارامنهی عینتاب از خانههایشان، محلههایشان و شهری که در آنجا به دنیا آمده و بزرگ شده بودند، بیرون رانده شدند. مالکان داراییهای منقول و غیرمنقول تغییر یافتند. سلب مالکیت ارامنه از تمامی اموالشان شهر ترکیِ یکدستی را بنا کرد که من در آن پرورش یافتم. داراییهای خانوادههای ثروتمند امروزی با دستبرد به مال ارامنه و اغلب کشتن همسایگانشان به دست آمده است.
اگر زنان اینترنت را اداره میکردند...
سندی اونگ
اکثر افرادی که در ابداع و توسعهی فضای مجازی قدرت تصمیمگیری داشتند مردانی سفیدپوست و دگرجنسگرا بودند. آیا اگر به جای آنها مردمی با جنسیتها و گرایشهای جنسی و نژادی مختلف این مسئولیت را بر عهده داشتند اکنون با اینترنت کاملاً متفاوتی مواجه بودیم؟
دانشکده
دانشکده تحریریهی مستقلی است که با همکاری آسو به انتشار پژوهشهای دانشگاهی در حیطهی علوم اجتماعی و انسانی میپردازد. دانشکده میکوشد منتخبی از منابع پژوهشی را گرد آورد که بهروزند، کمتر در فضای فارسیزبان شناخته شدهاند و میتوانند به شناخت مسایل اجتماعی امروزِ ایران کمک کنند. دانشکده بهجای ترجمهی کامل متون دانشگاهی که معمولاً طولانی و پیچیده نوشته شده، جان کلام نویسندگانِ آنها را در مقالهای کوتاه و ساده توضیح میدهد.
زندگی و نجوایِ مرگ
ایرج قانونی
مرگ رشتهی مکر و نیرنگ را میبُرد. مرگ راستگوی بیهمتای جهانِ پر مکر ماست. مرگ در زندگی نشانهای راست است. مرگ سیاسی سخن نمیگوید. با ما به راستی سخن میگوید. مرگ اصلاً تَرک سیاست، و ترک هر گونه سیاستِ زندگی است. از جمله سیاست مالاندزی به ظلم و زور.