آن‌چه از همه‌ی این‌ها مهم‌تر است و در ذهن من و شاید هر‌کس که شکنجه را تجربه کرده از همه پررنگ‌تر می‌نماید نگاه دیگران به مسئله‌ی شکنجه است. این اولین سؤال آزاردهنده‌ی بعد از خلاصی: «کتکت هم زدند؟»

در سال‌های اخیر دولت چین گام‌هایی برداشته تا با تخریب کلیساها و مساجد رؤیت‌پذیری اسلام و مسیحیت را در چین کاهش دهد، در حالی که آنچه را دین‌های بومی می‌داند رواج می‌دهد: بودیسم، تائویسم، و ادیان محلی. در این سیاست‌گذاری متعصبانه تحت لوای مبارزه با تروریسم بسیاری از اقدامات دولت خود اسلام را نشانه گرفته‌اند. نقطه‌ی اوج این جریان به راه افتادن مجدد یک شیوه‌ی دوران مائو است: کمپ‌های بازآموزی.

از سال‌های نخست دهه‌ی ۶۰ به بعد، تا بیش از یک دهه اثری از جنبش زنان در صحنه‌ی علنی و عمومی جامعه نبود. سرکوب گسترده‌ی نهادهای سیاسی و مدنیِ مخالف و منتقدِ حکومت پس از سال ۱۳۶۰، دامن جنبش زنان را نیز گرفت و منجر به توقف فعالیت گروه‌ها و نشریات زنان شد. 

با سقوط حکومت محمدرضاه شاه در سال ۱۳۵۷ جنبش زنان در ایران به تمامی تغییر شکل داد. گروه‌های زنان فعال در دوران پهلوی که اکثریت‌شان عضو «سازمان زنان» بودند، فعالیت‌شان را متوقف کردند و گروه‌های جدیدی که اعضای‌شان دیدگاه و پیشینه‌ای متفاوت از انجمن‌های پیشین داشتند، اعلام موجودیت کردند.

در میان یک زمین بایرِ وسیع در اهواز، مکعب مستطیل سیمانی طویلی قرار داشت که سی سال پیش، مقامات سپاه آن را به خانواده‌های حداقل 44 زندانی سیاسی به عنوان محل دفن جمعی عزیزان‌شان، پس از اعدام مخفیانه‌ی آن‌ها،‌ نشان دادند. از آنجایی که مقامات روی این مکان سیمان ریخته بودند، خانواده‌ها نتوانستند زمین را بکنند تا مطمئن شوند عزیزانشان آنجا دفن شده‌اند یا نه و یا پیکرهای‌شان را بیرون بیاورند.

مهدی کوهستانی‌نژاد از فعالان کارگری شناخته‌‌شده‌ی کاناداست که سال‌هاست مسائل کارگری در ایران را نیز پی‌گیری می‌کند. با او درباره‌ی گسترش اعتراض‌های کارگری در ایران و اهمیت تاریخی آن در این روزها، گفتگویی کردیم و ضمن مروری بر گذشته‌ی جنبش کارگری، نظر او را درباره‌ی تحولات امروز این جنبش و آینده‌ی آن پرسیدیم.

پس از سقوط حکومت پهلوی در بهمن ۱۳۵۷، هنوز تب انقلاب در جان مردم بود که زنان با شوک از دست رفتن بسیاری از حقوقی که طی هفت دهه‌ی پیش کسب کرده بودند، مواجه شدند. در چنین شرایطی، جنبش زنان چه کرد و آیا توانست دربرابر حملات پیاپی حکومت جدید، دیواری برای محافظت از حقوق زنان بسازد؟

حقوق بشر زیربنای دموکراسی یا تهدیدی برای پیوند اجتماعی؟ شرطی برای همبستگی گروهی یا پیروزی فردگرایی؟ این پرسش‌ها در طول سی سال گذشته تا امروز تفکر سیاسی در فرانسه و خارج از این کشور را تحت‌الشعاع خود قرار داده است. این مقاله مسائل و وقایع مرتبط با آن را بررسی می‌کند.