مایاهای دوره‌ی باستان که بین سال 250 تا 900 بعد از میلاد مسیح زندگی می‌کردند، «اشخاص» را به شکل متفاوتی طبقه‌بندی می‌کردند؛ به این معنی که علاوه بر «انسان»، موجوداتی غیر از انسان را نیز جزو «اشخاص» می‌شمردند. سستی و شکنندگیِ مرزها و محدوده‌ها در دنیای مایاها نشان می‌دهد که زیستن در جهانی غیرقابل رده‌بندی هم ممکن و هم مفید است.
این نخستین جنبش سیاسی در جهان عرب است که آزادی زنان را، نه به حرف که به عمل، یکی از اهداف اصلی خود قرار داده بود: جنبش آزادی‌بخش ظفار. ماجرای ظُفار معمولاً از دریچه‌ی معادله‌ها و مداخله‌های بین‌المللی در دوران جنگ سرد روایت می‌شود. حالا بعد از ۴۵ سال، تنها فیلم مستندی که از جنبش ظفار و حال و هوای مبارزان و سرودهای انقلابی‌شان به یادگار مانده در سینمایی کوچک در منهتن دوباره روی پرده رفته است: «زمان آزادسازی فرا رسید.»
ما دوگونه وطن داریم. یکی آن‌که میان دریای مازندران و خلیج فارس قرار دارد، با کوه‌های بلند و رودهای کم‌آب و صحراهایی فراخ و ریگزارها و شوره‌زارهایی گرم و خشک و بیشه‌هایی که از چند قرن پیش، باز رو به کاستی داشته است و درختانی که نسل بسیاری از آنها را تبر زغال‌گران و ارّه‌ی تخته‌سازان...
سفانه محقق نیشابوری مدرس مطالعات زنان و فرهنگ‌های اسلامی در دانشگاه کلگری، و پژوهشگر دوره‌ی دکترای ادبیات تطبیقی در دانشگاه آلبرتا کانادا است. او پژوهش دکترای خود را با تمرکز بر پنج سفرنامه‌ی باقی‌مانده از زنان دوران قاجار انجام داده است. با محقق نیشابوری درباره‌ی چگونگی مقاومت‌های روزمره‌ی زنان قاجار، تفاوت‌های خاطره‌نویسی و شیوه‌های انتقاد آنها با مردان هم‌دوره‌ی خود و تأثیر خرده‌مقاومت‌های این زنان گفتگو کردیم.
۸۰ سال از وخیم‌ترین ــ و ناشناخته‌ترین ــ بحران پناهندگیِ اروپا می‌گذرد اما خاطره‌ی «عقب‌نشینی» هنوز در ذهن مادلِن مورِنا زنده است. خانواده‌ی او در میان ۵۰۰ هزار اسپانیایی‌ای بودند که پس از سقوط بارسلون به دست نیروهای فرانکو در اواخر جنگ داخلیِ اسپانیا در ۲۶ ژانویه‌ی ۱۹۳۹ از طریق رشته‌کوه‌های پیرِنه‌ی شرقی به فرانسه گریختند، رویدادی که به یکی از بزرگ‌ترین مهاجرت‌های جمعیِ دوران معاصر تبدیل شد.
امروز تیان‌آنمن میدانی بی‌روح است که سربازان، نیروهای پلیس مخفی و هزاران دوربینِ تشخیص چهره آن را زیر نظر دارند. فقط کافی است که از این سو به آن سوی میدان بروید و دو انگشت خود را به نشانه‌ی پیروزی بلند کنید تا چند ثانیه‌ی بعد شما را به زور کف خیابان بخوابانند و کشان‌کشان برای بازجویی ببرند. ۳۰ سال قبل، ما جیان، نویسنده‌ی چینی، پنج هفته را با معترضان در میدان تیان‌آنمنِ پکن گذراند. او در این مقاله از کسانی یاد می‌کند که در راه باورهایشان جان باختند.