آیندهی مشترک
تجربهی یکسال گذشتهی ما در مواجهه با ویروس عالمگیر کرونا چگونه جهان را تغییر خواهد داد؟ چه تاثیری در سیاست، اقتصاد، تجارت، ارتباطات، آموزش، بهداشت و درمان، فرهنگ و هنر، فضاهای شهری، سفر، تولید و مصرف غذا، زندگی فردی، روابط اجتماعی، و همهی جنبههای دیگر زندگی ما خواهد داشت؟ صفحهی ویژهی آیندهی مشترک به بررسی پیامدهای کرونا برای جهان و آینده ایران میپردازد.
یورگن هابرماسِ ۹٢ ساله، فیلسوف بزرگِ آلمانی با کاوشی عظیم در پیوندهای بین دین و تفکر عقلانی بسیاری را شگفتزده میکند. جدیدترین اثرِ این اندیشمند برجسته که شهرتی جهانی دارد، دو سال پیش با عنوان تاریخ فلسفه در قالب یک اثر دو جلدی با بیش از ۱۷۰۰ صفحه به زبان آلمانی منتشر شد.
در کتابمان با عنوان شش چهرهی جهانیشدن: برندگان و بازندگان آن کیستند و چرا این امر مهم است؟(۲۰۲۱) شش روایت اصلی را شناسایی کردهایم که به گفتگوها دربارهی مزایا و معایب جهانیشدن اقتصادی جهت میدهند. این روایتها داستانهایی را ارائه میکنند که مردم از طریق آنها واقعیت را میفهمند و ارزشهای خود را بیان میکنند. آنها را میتوان به سه دستهی گسترده تقسیم کرد: روایتهای برد-برد، برد-باخت و باخت-باخت.
مقاومت در برابر سازوکارهای ظلم و ستم که به سرکوب فرهنگی میانجامد، مستلزم بازنگری و تفکر صحیح در مورد فرضیاتی است که «دانشآموز خوب» یا «حرفهای» یا «جنایتکار» را تعریف میکند.
غربستیزی از اساسیترین مسائلی است که بسیاری از ناسیونالیستها، چپها و اسلامگرایانِ ایرانی در ۱۵۰ سال اخیر روی آن تأکید داشتهاند. اما وقتی از غربستیزی سخن میگوییم، دقیقاً از چه سخن میگوییم؟ از چه زمانی غربستیزی در ایران ــ و بهطورکلی در جهانسوم ــ رواج پیدا کرد؟ چه تفاوتهایی بین غربستیزی، استعمارستیزی و انتقاد به غرب وجود دارد؟ با محمدرضا نیکفر، پژوهشگر فلسفه و نویسنده، دربارهی این موضوع گفتوگو کردهایم.
چالش غرب و غربستیزی از چه زمانی در ایران آغاز شده، و چه تحولی داشته است؟ آیا ما درایران فرهنگ و اندیشه غربی را درست می شناسیم؟ آیا ما برای ساختن آیندهی ایران نیاز به جستجو در سنتِهای خودمان و یافتن راههایی خاصِ جغرافیای فرهنگی ایران داریم؟ یا باید بر دستاوردهای جهانی، و اندیشهها و ارزشهایی که در غرب روییده تکیه کنیم؟ در وضعیتی که امروز داریم چگونه رویکرد و تعاملی با غرب به مصلحت ایران است؟ این سؤالها را در گفتگو با محمدرضا نیکفر مطرح کردهایم.
فهیمه خضر حیدری در مجموعه پادکستِ «خانه» میکوشد تا توجه ما را به میزان رد پای کربنی که پشت سر خود به جا میگذاریم جلب کند. هر یک از ما، با لباسی که میپوشیم، با غذایی که میخوریم، با چیزهایی که میخریم و با شیوه و سبک زندگیمان در این جهان میتوانیم به خودمان، دیگران و محیط زیست آسیب بزنیم یا برعکس از خودمان، دیگران و محیط زیست مراقبت کنیم. آنچه مهم است و تفاوت ایجاد میکند شیوهی ماست.
فهیمه خضر حیدری در مجموعه پادکستِ «خانه» میکوشد تا توجه ما را به میزان رد پای کربنی که پشت سر خود به جا میگذاریم جلب کند. هر یک از ما، با لباسی که میپوشیم، با غذایی که میخوریم، با چیزهایی که میخریم و با شیوه و سبک زندگیمان در این جهان میتوانیم به خودمان، دیگران و محیط زیست آسیب بزنیم یا برعکس از خودمان، دیگران و محیط زیست مراقبت کنیم. آنچه مهم است و تفاوت ایجاد میکند شیوهی ماست.