در این پادکست مروری کردهایم به ترانههای اعتراضی از جنبش «سبز» در سال ۱۳۸۸ تا خیزش «زن، زندگی، آزادی» در سال ۱۴۰۱. تلاش ما این است که بررسی کنیم چگونه موسیقی متن این اتفاقات اجتماعی همسو با خواست این کنشها و واکنشها تغییر کرده و به عنوان یک روش خلاقانه، بیانگر خواست مردمی این حرکتهای اجتماعی بزرگ است.
درسگفتارهای آنلاین محمد خدادادی، نوازنده، خواننده و آهنگساز اهل بوشهر، که به زبانی ساده موسیقی ایرانی را به مخاطبین فارسیزبان در سراسر دنیا آموزش میدهد، از محبوبیت بسیاری برخوردار است. شبنم طلوعی بهار امسال با محمد خدادادی دربارهی زندگی او، از دیروز تا امروز به گفتگو نشسته است.
امروز میدان موسیقی رپ میزبان نسل چهارم است. حالا که بیش از ۹۵ درصد مردم ایران به اینترنت دسترسی دارند، تعداد رپکُنها آنقدر زیاد است، و آنقدر از جانب جوانان شنیده میشوند که بههیچوجه نمیتوان انکارشان کرد. ما با نظر به چنین چشماندازی در این پادکست در جستجوی پاسخ این پرسش هستیم: چرا رپ فارسی مهم است و باید به عنوان یکی از مهمترین جریانهای هنری و اجتماعی ایران آن را واکاوی کرد؟
در دو دههی اخیر رسانهها دستکم در ماه آذر دربارهی قتل روشنفکران ایرانی به دست حکومت ایران گزارش میدهند، با این حال بخش زیادی از این گزارشها به چندوچون و جزئیات ترورها اختصاص دارد. زنده نگاه داشتن یاد این کشتهشدگان بخشی از روند دادخواهی و مبارزه برای اجرای عدالت است. پادکست «قتلهای زنجیرهای» اما نه در قتل، که در زندگی مقتولان سیاسی ایران کندوکاو میکند و به دنبال پاسخ این سؤالات است که آنها چه کردند و چه میراثی از خود بهجای گذاشتند؟
ثمین باغچهبان وقتی در میانهی دههی ۱۳۲۰ خورشیدی در کنسرواتوار آنکارا اِوْلین باغچهبان را دید، شاید نمیدانست که این آغاز ماجرایی پرفراز و نشیب با زنی است که با او شانهبهشانه تا پایان عمرش زندگی و عاشقی میکند. اِولین دختر جوان اهل ترکیه که با سختکوشی وارد این کنسرواتوار شده بود سودای فتح صحنههای اُپرا را داشت و تصور نمیکرد که سه دههی طلایی زندگیاش را در ایران سپری کند و خواسته و ناخواسته به یکی از زنان ممتاز تاریخ معاصر ایران بدل شود.
راه یافتنِ تیم ملی فوتبال ایران به بازیهای جامجهانی ۲۰۲۲ در قطر خیلیها را شاد کرده است. در همهمهی این شادمانیِ «ملی» و «همگانی» اما کسانی هم پرسیدند: «آیا این شادمانی حقیقتاً همگانی و ملی است؟» «آیا تیم ملی فوتبال ایران حقیقتاً ملی است»؟ مثلاً زنان ایرانی که حتی ورود به استادیومهای ورزشی برایشان ممنوع است چهقدر میتوانند خود را بخشی از این پیروزی بزرگِ مردانِ قهرمان بدانند؟