پس از گذشت کمتر از یک دهه از انقلاب تونس که خاورمیانه را لرزاند و الهامبخش انقلابهای دموکراتیک در دیگر کشورهای عربی شد، دیدگاه‌های انقلابیون تونسی در حال تغییر است. سال‌های طولانی تورم و بیکاری سبب شده که بسیاری از تونسیها باورشان به سیاست و حتی خود انقلاب را از دست بدهند.
چرا مارکس تلویحاً سرمایه را با شاهکاری ادبی مقایسه می‌کرد؟ خود او پیشتر در نامه‌ی دیگری به انگلس در ژوئیه‌ی ١٨۶۵ نوشته بود: «اکنون در مورد اثرم حقیقت را به تو می‌گویم. مزّیت نوشته‌های من صرف‌نظر از نقائصشان این است که یک کل هنری را تشکیل می‌دهند.»
سرنگونی هواپیمای اوکراینی موجی از خشم و اندوه برانگیخت. نزدیکی زمانی این تراژدی با اعتراضات آبان ماه باعث شد تا این خشم و اندوه به اعتراضات گسترده‌تر مردم گره بخورد. تا چه حد این نزدیکیِ زمانی می‌تواند به نزدیکی سیاسی و اجتماعی بینجامد؟ در این باره با دکتر سعید پیوندی، استاد جامعه‌شناسی دانشگاه لورن فرانسه، گفت‌وگو کردیم.
اغراق نیست اگر بگوییم چیزی که می‌توان آن را «مسئله‌ی دولت» نامید، مهم‌ترین پرسش سیاست در ایران معاصر است. با این نهاد چه باید کرد؟ پیش از انقلاب راه حل ساده‌ای برای حل «مسئله‌ی دولت» وجود داشت: باید دولت را تسخیر کنیم و به وسیله‌ی آن جامعه‌ای جدید بنا نهیم. انقلاب و پیامدهای آن به جامعه‌ی ایران نشان داد «مسئله‌ی دولت» بغرنج‌تر از چیزی است که پیشتر تصور می‌شد. انقلاب درک ما را از سیاست تلخ‌تر و در عین حال پیچیده‌تر کرد.
پروپاگاندای جمهوریاسلامی هنگامی که سودای گسترش قلمرو شیعی می‌پزد بر تنورِ احساسات ایران‌گرایانه هم می‌دمد. پس باید آگاه بود و تن نداد به ناسیونالیسم کور و جنگ‌افروزی که دودش تنها به چشم ما و همسایگان ما نمی‌رود بلکه آتشی است که همه ما را در آن خواهد سوزاند. کوشش در راه برقراری صلح جهانی، کماکان و به‌ویژه در چشم‌انداز شومی که آسیب‌های اقتصادی بحران کرونا در برابر ما می‌گشاید، باید همچنان آرمانی جهانروا باشد.
آن‌چه جمهوری اسلامی انجام می‌دهد سناریوسازی و تبلیغ گفتمانی است که اساس آن بر دروغ، تحریف و جعل واقعیت بنا شده است. در مقابله با این رفتار زیان‌آور، بهترین راهکار راست‌گویی است. در چهار دهه‌ی گذشته یکی از ضربات بزرگی که بر پیکره‌ی ایران و ایرانیان وارد شده همین معنازدایی از همه چیز و بی‌معنا و کردن آنهاست، از گفتار بگیرید تا کردار. برای مقابله با آن باید در هر شاخه‌ای که پهنه‌ی کار و تخصص ماست، معنی بیافرینیم.
چهار دهه پس از استقرار حکومت اسلامی در ایران، حقوق زنان در ایران چه وضعیت و چشم‌اندازی دارد و در آستانه‌ی تغییرات احتمالی در آینده‌ی سیاسی کشور، زنان چه نقش و سهمی در این تغییرات خواهند داشت؟ با هایده مغیثی، استاد بازنشسته‌ی جامعه‌شناسی و مطالعات زنان در دانشگاه یورک در تورنتو گفت‌وگو کردیم و از او درباره‌ی کتاب جدیدش که بازخوانی شیوه‌ی برخورد نیروهای سیاسی با مبارزات زنان در سال‌های نخست پس از انقلاب است، پرسیدیم.
در پنج‌شنبه‌ی برفی ۱۷ اسفند ۱۳۵۷ و چند روز پس از آن با به خیابان آمدن خودبه‌خودی زنان برای نه گفتن به چماقِ «یا روسری یا توسری» جنبش زنان در ذهن منِ بیست‌وپنج‌ساله معنا و مفهومی روشن پیدا کرد. از آن به بعد بود که ارزش و اهمیت جنبش در نگاه و خیال من پررنگ شد. در همه‌ی این سال‌ها هر نمودی از خشونت نظامِ ولایی با زنان و هر نشانی از کنش یا واکنش اعتراضیِ آن‌ها در برابر تبعیض و زورگویی من را به یاد آن روزها می‌اندازد.