ترکیه را اغلب مهمترین نمونهی کشوری میشناسند که با جمعیتی اکثراً مسلمان، نظام سیاسی سکولار دارد. اما ریشههای این نظام که حدود یک قرن قدمت دارد در کجاست و تجربهی ترکیه با سکولاریسم در این یک قرن چگونه بوده است. این سؤالها را مهدی شبانی در گفتگو با عایشه حُر مورخ صاحبنام ترکیه در میان گذاشته است.
بهرغم ظاهر زیبای صنعت فوتبال چندفرهنگی، محبوبترین ورزش دنیا آلت دست قدرتمندان است. فوتبال ویترینی استثنایی برای خودکامگان، ناسیونالیستها و جداییطلبان فراهم میکند.
از شروع جنگ سوریه تا امروز هزاران پناهجو در تقلا برای رسیدن به اروپا در دریا غرق شدهاند و جسدهایشان هم زیر آب رفته و پیدا نشده است. این گزارش از مهدی شبانی، داستان پیکرهای است که اونور چانکا، هنرمند ترکیهای به یاد این پناهجویان ساخته که در زیر دریا نصب کند.
در مقدمهی قانون اساسی ترکیه تصریح شده است: «به عنوان یک اصل سکولار، احساسات مقدس مذهبی را نمیتوان با امور دولت و سیاست در هم آمیخت.» اما مبانی این سکولاریسم چیست؟ آیا واقعاً سکولاریسم موجود در قانون اساسی ترکیه در اجرا هم سکولار است؟ آیا «احساسات مقدس دینی» با امور دولتی و سیاست آمیخته نیست؟ و در نهایت آیا ترکیه واقعاً کشوری سکولار است؟
سالانه شمار فراوانی از جوانان ایرانی برای تحصیل در دانشگاه به سرزمین همسایهی غربی مهاجرت میکنند. بارها به ممنوعیتها و محدودیتهای اجتماعی، افت کیفیت مدیریتی و آموزشی و انواع تبعیضهای جنسیتی و مذهبی و عقیدتی در دانشگاههای ایران اشاره شده است اما این گروه چرا ترکیه را انتخاب میکنند؟
خالده ادیب، از مهمترین زنان روشنفکر و مبارز ترکیه بود که در دورهی گذار از سلطنت عثمانی به جمهوری ترکیه نقش بسیار مؤثری داشت. زنی نویسنده، معلم، مبارز حقوق زنان و نمایندهی مجلس که پیشتر از زمانهی خود بود. مهدی شبانی دربارهی زندگی و آثار او با فیضا هپچیلنگرلر گفتگو کرده است که خود از نویسندگان شناخته شدهی ترکیه و معتبرترین محقق دربارهی خالده ادیب و مؤلف کتابها و مقالات متعدد دربارهی اوست.