کتاب سایهروشن نمونهای است از یک روایت چندصدایی و ترکیبی است از یک تحقیق جامعهشناختی/مردمشناختی با چاشنی ادبیات. این کتاب حاصل «همنوشتی» پانزده زنِ اکثراً مهاجر و پناهندهی ساکن هلند است که زیر نظر دکتر هاله قریشی و همکارش کریستین برینکخریو طی یک دورهی کارگاه آموزشی سرگذشتنامهنویسی در سال ۲۰۱۰ به زبان هلندی تهیه و تدوین شده است.
مسجد در دست احداث در پایتخت آلبانی بزرگترین مسجد شبهجزیرهی بالکان خواهد بود. هر چند هنوز چند ماه تا گشایش این مسجد باقی مانده اما این بنای تقریباً 10 هزار متر مربعی بر گوشهای از تیرانا سایه افکنده و ساختمان پارلمان را تحتالشعاع قرار داده است.
آیا از حیث اخلاقی کشورها موظفاند که مهاجران را به درون خود راه دهند و به ایشان حق عضویت در جامعهی خود را اعطاء کنند؟ آیا مهاجرپذیری تکلیف اخلاقی کشورهای مهاجرپذیر است یا امری اختیاری؟ آیا ما باید به سوی جهانی بدون مرز برویم که آدمیان میتوانند آزادانه به هرجا که میخواهند بروند و در صورت تمایل در هر جایی غیر از زادگاه خود اقامت کنند و به عضویت جامعهی میزبان درآیند؟ یا باید مرزهای برساختهی سیاسی را که مانع حرکت آزادانهی انسانها در سطح جهان میشود به رسمیت بشناسیم و آن مرزها و محدودیتهای ناشی از آنها را اخلاقاً قابل دفاع بدانیم؟ فرض کنیم که کشور میزبان مکلّف است که به فرد پناهجو پناهندگی بدهد. اما آیا اخلاقاً مکلّف است که به آن فرد پناهجو حقّ شهروندی هم اعطاء کند؟ حقّ پناهندگی و حقّ شهروندی چه تفاوتهایی دارند؟ اینها از جمله پرسشهایی است که در گفتگو با دکتر آرش نراقی، دانشیار دین و فلسفه در کالج موراوین (Moravian College) در پنسیلوانیای آمریکا، مطرح کردهایم.
در گفتوگو با دکتر سعید پیوندی، استاد جامعهشناسی دانشگاه لورن در فرانسه، از نقش رواداری دینی و دینستیزی در اروپا و علل مقاومت جوامع اسلامی در برابر سکولاریسم پرسیدهایم.
از یک دههی قبل که بحران مالی دهها کشور را در کام خود فرو برد، «جهانیشدن» به نوعی ناسزا تبدیل شد ــ به نوعی مرامِ لیبرالیسمِ بیاعتنا به اصول اخلاقی که افکار عمومیِ پوپولیستی علیه آن بسیج شده است. اما در کمال تعجب باید گفت که نظرسنجیِ جدید از ۲۳ کشور پرجمعیت دنیا نشان میدهد که نگرش مردم به این پدیدهی اقتصادی و اجتماعی که در ۳۰ سال گذشته به جهان شکل داده آکنده از تفاوتهای ظریف است.
۱۷ روز سرگردان روی آب، بیم، امید، ترس، تردید. ماجرای کشتیِ «سی واچ ۳» که ۵۳ پناهجو را در دریای مدیترانه نجات داد، بلاتکلیفی و سستی اروپا در مواجهه با پناهجویان را به بهترین شکل نشان داد. کاپیتان این کشتی، کارولا راکته با مسئولیت شخصی خود و بهرغم ممنوعیت پهلو گرفتن در سواحل ایتالیا، در جزیرهی لامپِدوزا لنگر انداخت و بلافاصله دستگیر شد. زندانی شدن او ــ هرچند فقط چند روز طول کشید ــ موجی از واکنشها را به همراه داشت.