تب‌های اولیه

سوتلانا الکسیویچ، گوشی به هیئت انسان

الکساندر لی

بسیاری از مورخان معتقد بودند که اگر به مردم شوروی فرصت دهند که تجارب خود را بی‌پرده و صریح بیان کنند، سوسیالیسم را نقد خواهند کرد. اما مصاحبه‌های سوتلانا الکسیویچ بر این انتظارات خط بطلان کشید. هر چند شاهدان و راویان از تبلیغات نظام شوروی به‌شدت انتقاد می‌کردند اما سوسیالیسم را مایه‌ی آرامش و تسلی خود می‌دانستند.

پیک‌نیکی که به سقوط کمونیسم در اروپای مرکزی کمک کرد

تیم آدامز

اقدام اعتراض‌آمیزِ آرمان‌خواهانه‌ی گروهی از مردم عادی ــ برگزاریِ ضیافتی تابستانی در دشتی نزدیک به مرز اتریش ــ به کاتالیزوری برای انقلاب‌های پرماجرای صلح‌آمیزی تبدیل شد که دوباره این قاره را متحد کرد.

منتقد، استعاره و «شاعر ملی»

مهدی خلجی

پوشکین در صف مقدم تابوها می‌نشست: شاعری نماینده‌ی روح روسی و شعری شالوده‌ی هویت ملی. او چشم روس‌ها بود. چه وقتی از پهنای سرزمین اسلاوها می‌گفت و مناظر و مردمِ آن را وصف می‌کرد و چه آنگاه که از بیگانگان و فراسوی سرحدات می‌سرود، شنونده چشم پوشکین را چشم خود می‌پنداشت.

وقتی کمونیست‌های سابق کار اقتصادی می‌کنند

فرانک اُ مورا

چرا نظامیان در کشورهایی نظیر چین، کوبا و ویتنام با نظام کمونیستی به سرمایه‌داری علاقه‌مند می‌شوند و حضوری پررنگ در اقتصاد پیدا می‌کنند. نطفه‌ی نیروی نظامی با فعالیت‌های عمرانی، مهندسی و اقتصادی از همان آغاز تشکیل نظام جدید بسته شده. همچنین با کاهش منابع، نظامیان برای تامین هزینه‌های نظامی به فعالیت اقتصادی رو می‌آورند .

نوجوان دیوارنگار، آذرخشی در دل شب

هرمز دیّار

روی دیوار با حروف درشت نوشته بودند: «از ایستادن در صف‌های بی‌پایان خسته شده‌ایم!» چنین نوشته‌ای در دوران رژیم کمونیستی چائوشسکو برتافتنی نبود. تازه این اول ماجرا هم نبود؛ قضیه‌ی دیوارنوشته‌ها از هفده روز قبل شروع شده بود.