دونمه یا ساباتیان که به «یهودیان مخفی» نیز شهرت دارند، گروهی از یهودیان دوران عثمانی بودند که به اجبار مسلمان شدند اما در خفا همچنان به آموزه‌ها و سنت‌های یهودی وفادار ماندند.
«وظیفه‌ی نویسنده این است که حقیقتِ هولناک را بیان کند، و مسئولیتِ مدنیِ خواننده آن است که این حقیقت را بیاموزد. روگرداندن، چشم فروبستن و نادیده گرفتن، چیزی نیست جز اهانت به خاطره‌ی جان‌باختگان.» (واسیلی گروسمن، جهنم تِرِبلینکا، ۱۹۴۴).
در دنیای اطراف ما اتفاقات هولناکی رخ می‌دهد اما آیا گاهی لازم نیست که بی‌تفاوتی پیشه کنیم تا بتوانیم سلامتِ روانیِ خود را حفظ کنیم و به زندگیِ عادی و لذت بردن از مواهبِ آن ادامه دهیم؟
بنا به گزارش آژانس پناهندگان سازمان ملل، حدود ۴.۳ میلیون ونزوئلایی از این کشور گریخته‌اند. بسیاری از آن‌ها به کشورهای همسایه از جمله اکوادور یا کلمبیا مهاجرت کرده‌اند. اما در یک چرخش غیر‌منتظره‌ی تاریخی، یهودیان ونزوئلا سعی کرده‌اند از فرصت زودگذری که دولت اسپانیا برایشان فراهم آورده برای مهاجرت به آن کشور استفاده کنند، کشوری که تا کنون درباره‌اش چیزی نمی‌دانسته‌اند.
انیشتین یهودی‌زاده بود. اگر او نیز مانند چند میلیون یهودی دیگر در کوره‌های آدم‌سوزی از بین رفته بود، فکرش را بکنید، بشریت امروز به‌دور از بسیاری دستاوردهای او کجا ایستاده بود!
هرگاه دین نقشی اساسی در تعیین هویت داشته باشد، گورستان‌ها می‌توانند به عرصه‌ی کشمکش تبدیل شوند. مناسبات قدرتِ این‌جهانی و تعارض میان باورهایِ آن‌جهانی، و تعامل این دو، در محل تلاقی دو جهان خود را بیش از هر جای دیگر آشکار می‌کند.