دولت میگوید زلزله را سیاسی نکنید. از ساعت اول زلزله نه فقط منبر مساجد، بلکه تمام رسانههای دولتی و خصوصیِ پرمخاطبِ نزدیک به دولت از تقدیر الهی و درسهایی که میتوان از آن گرفت سخن میگویند. تک و توک رسانههای مستقل از ناکارآمدیِ دولت و نحوهی مدیریت انتقاد کردهاند.
این روزها که زنان ایرانی برای دستیابی به حقوق خود، از جمله لغو قانون حجاب اجباری، مبارزه میکنند، در ترکیه گروههای سیاسی رقیب دوباره برای کسب محبوبیت در بین اقشار سنتی، مسئلهی حجاب را مطرح کردهاند.
جنبش اعتراضی زنان در ایران، چه تأثیری در حرکتهای فمینیستی در ترکیه داشته؟ در این گزارش مهدی شبانی با دو زن کنشگر ترکیهای گفتگو کرده است: جمیله باغلاچی، سخنگوی سازمان «همبستگی بنفش» که رویکردی سکولار به مسئله زنان دارد، و رومیسا چامدرلی، یکی از بنیانگذاران اولین سازمان زنان فمینیست مسلمان ترکیه.
مادران شنبه گروهی از زناناند که از سال ۱۹۹۵ و به دعوت امینه اوجاک شکل گرفت. امینه که ۵۵ روز در جستجوی پسرش، حسن اوجاک، بود در نهایت جسد شکنجهشدهی او را در گورستان افراد بیهویت یافت. این زنان هر شنبه ظهر، نیم ساعت در میدان گالاتاسرای ترکیه گرد هم میآمدند. این گردهمایی در اعتراض به ناپدیدشدنهای اجباری و قتلهای سیاسی ترکیه در جریان کودتای نظامی دههی ۸۰ و ۹۰ میلادی است.
شعار «ژن، ژیان، ئازادی» نخستین بار در سال ۱۹۸۷ توسط جنبش آزادیبخشِ زنان کردستانِ ترکیه سر داده شد. بعدها مادران شنبه که در نتیجهی ناپدیدشدن قهری فرزندانشان در استانبول تحصن میکردند این شعار اعتراضی را تکرار کردند.
«روزهاست که خیابانهای ایران میسوزد. روزهاست که در سراسر دنیا، ما زنان از درون میسوزیم. خشم و عصیانمان بیشتر میشود. خشونت دولتی یک زنِ دیگر را به دلیل نپذیرفتن مرزهای تحمیلشده کشت.»