در روسیه پرسش اصلی با پرسش‌های طرح‌شده در ادبیات کلاسیک روسیِ قرن نوزدهم ــ چه کسی مقصر است؟ چه باید کرد؟ ــ فرق دارد. پرسش اصلی این است: تزارِ حاکم، واقعی است یا جعلی؟
در دنیای اطراف ما اتفاقات هولناکی رخ می‌دهد اما آیا گاهی لازم نیست که بی‌تفاوتی پیشه کنیم تا بتوانیم سلامتِ روانیِ خود را حفظ کنیم و به زندگیِ عادی و لذت بردن از مواهبِ آن ادامه دهیم؟
هم در زندگیِ روزمره و هم وقتی می‌کوشیم از گذشته سر در بیاوریم، وسوسه می‌شویم که به سناریوهای جایگزین بیندیشیم. وقتی به گذشته فکر می‌کنیم به‌سرعت پای حدس و گمان وسط می‌آید: چه می‌شد اگر آن اتفاق رخ نمی‌داد، یا به شکل متفاوتی رخ می‌داد؟
از نوستراداموس تا پل، اختاپوسِ «دارای علم غیب» که بنا به ادعاها نتایج بازی‌های جام جهانیِ فوتبال را پیش‌بینی می‌کرد، فراوان بوده‌اند کسانی که می‌گویند خودشان ــ یا حیواناتشان ــ می‌توانند آینده را پیش‌بینی کنند.
در بحبوحه‌ی جنگ جهانی دوم، ستوان کورت روبر، کشیش و پزشک ارتش آلمان در استالینگراد، تصویری از حضرت مریم و فرزندش عیسی مسیح را نقاشی کرد و به دیوار گِلیِ سنگرِ زیرزمینی آویخت. در اوج منازعات و مصائبی که بارها و بارها در تاریخ بشر رخ داده (و هنوز هم رخ می‌دهد)، مردم همیشه این احتمالات را در نظر مجسّم کرده‌اند: روشنایی، زندگی و عشق.
آیا زن و مرد ذاتاً متفاوت‌اند، و آیا نقش‌های اجتماعیِ تعیین‌شده برای آنها پیامد منطقیِ این تفاوت‌هاست؟ انجلا ساینی، روزنامه‌نگار علمی، کتاب هیجان‌انگیزِ خود درباره‌ی مردسالاری را با این سخنِ دلنشین آغاز می‌کند که مردسالاری نه تغییرناپذیر است، نه اجتناب‌ناپذیر و نه تزلزل‌ناپذیر.