در فاصله‌ی سال‌های ۸۰۰ و ۱۶۰۰ میلادی هیچ متن فلسفی دیگری نمی‌توانست از نظر جذابیت با تسلای فلسفه رقابت کند ــ این امر نه تنها درباره‌ی نخبگان فکری بلکه در مورد مخاطبان عام هم صادق بود.
در فاصله‌ی سال‌های ۸۰۰ و ۱۶۰۰ میلادی هیچ متن فلسفی دیگری نمی‌توانست از نظر جذابیت با تسلای فلسفه رقابت کند ــ این امر نه تنها درباره‌ی نخبگان فکری بلکه در مورد مخاطبان عام هم صادق بود.
کشیش و متفکر فرانسوی، پیتر آبِلار، یک سال پیش از مرگ خود در سال ۱۱۴۲ میلادی آخرین کتاب خود را به پایان رساند. کولیشیوس که به لاتین نوشته شده است، داستان گفتگویی میان یک مسیحی، یک یهودی و یک فیلسوف را روایت می‌کند. فیلسوف، شخصیت اصلی داستان است. او می‌خواهد بداند که کدام یک از دو دین مسیحی و یهودی با عقل بیشتر مطابقت دارد.
هنگامی که در آوریل ۱۳۴۸ طاعون به دروازه‌های کاتالونیا رسید، پزشک حاذق، جائوما داگرامون، در پاسخ به «تردیدها و ترس‌ها»ی فزاینده‌ی اطرافیانش دست به قلم برد. او در رساله‌ای که به زبان کاتالان برای مقامات شهر زادگاهش لِییدا نوشت، مجموعه‌ای از اقدامات احتیاطی عاقلانه را فهرست کرد که هر کس می‌توانست انجام دهد. احتمالاً به خاطر گناهان، هوا فاسد شده است پس باید اولویت نخست، اعتراف باشد.