فهیمه خضر حیدری در مجموعه پادکستِ «خانه» میکوشد تا توجه ما را به میزان رد پای کربنی که پشت سر خود به جا میگذاریم جلب کند. هر یک از ما، با لباسی که میپوشیم، با غذایی که میخوریم، با چیزهایی که میخریم و با شیوه و سبک زندگیمان در این جهان میتوانیم به خودمان، دیگران و محیط زیست آسیب بزنیم یا برعکس از خودمان، دیگران و محیط زیست مراقبت کنیم. آنچه مهم است و تفاوت ایجاد میکند شیوهی ماست.
از آن هنگام که پل والری، شاعر و نویسندهی معروف فرانسوی، پس از جنگ جهانی اول در سال ١٩١٩ هشدار داد که «اکنون، دیگر میدانیم که تمدنهای ما فناپذیرند»، کمی بیش از یک سده میگذرد. طی این سده، ما آگاه و ناآگاه خطراتی را که تمدن و زندگی ما را بر روی این سیاره تهدید میکنند، نادیده گرفته و با رفتاری غیرمسئولانه و کاسبکارانه به تخریب محیط زیست خود پرداختهایم.
ترکیبی از جنگلزدایی، آتشسوزیهای جنگلی و خشکسالی صدها خفاش میوهخوار را از زیستگاه اصلیشان به باغهای میوه در نزدیکی مزارع متراکم پرورش خوک رانده است. این شرایط سبب ظهور ویروس نیپا شد که از خفاشهای مبتلا به بیماری به خوکها سرایت کرد و از خوکها به مزرعهداران. طی دو سال بعد بیماری بیش از صد نفر را کشت. این اتفاق باید باعث هشدار میشد.
هر چند دولتها میتوانند آزادی بیان را به نفع خود محدود کنند اما کاستن از شفافیت و اِعمال سانسور هزینههایی دارد. اغلب این سبکسنگین کردن سود و زیانِ سرکوب و سانسور را «تنگنای دیکتاتور» میخوانند. نوعی از این تنگنا وقتی به وجود میآید که دولت میخواهد محدودیتهایی علیه آزادی بیان وضع کند اما سرکوب میتواند به واکنش منفی علیه دولت بینجامد.
اخیراً گروهی از دانشمندان در مقالهای در نشریهی استفادهی مجاز از طبیعت چنین نتیجه گرفتند که زمین، دستِ بالا، فقط میتواند به 7 میلیارد نفر، آنهم در سطح امرار معاش غذا برساند. اما اگر بخواهیم به «سطح بالای رضایت از زندگی» برای همه برسیم، از مرزهای بیوفیزیکی کرهی زمین تجاوز کرده و محیطزیست را تخریب خواهیم کرد.